Choć wygląda jak słownik, zdecydowanie nie jest książką tylko językoznawczą. Jest o psychologii, polityce, manipulacji, propagandzie i zmienianiu rzeczywistości. „Dobra zmiana” to wynik wnikliwych obserwacji i badań prowadzonych przez Katarzynę Kłosińską i Michała Rusinka w latach 2015-2019 układający się w słownik języka władzy tego okresu. Język rządzących nie tylko przenika do naszej mowy codziennej, ale również kreuje naszą rzeczywistość. Może być źródłem żartu, ale też źródłem przemocy. Autorzy z językoznawczą dociekliwością odkrywają, co kryje się za najpopularniejszymi z używanych przez władzę słów i jak wpływają one na naszą codzienność i postrzeganie świata.

W jaki sposób Joseph Goebbels (1897-1945), niesławny minister propagandy i oświecenia publicznego III Rzeszy, a w ostatnich godzinach życia jej kanclerz, doszedł do swych poglądów i osiągnął taką pozycję w czasach rządów Hitlera? Jak kształtował i realizował politykę nazistów? Jedyne w swoim rodzaju, tyleż pasjonujące, co wstrząsające studium psychologiczne, kopalnia wiedzy o kulisach władzy i wyjątkowy przyczynek do zrozumienia mechanizmów hitlerowskiej propagandy. Wyboru z 29 tomów dzienników Goebbelsa, ze specjalnym uwzględnieniem spraw polskich, dokonał znany polski historyk, profesor Eugeniusz Cezary Król.

Goebbels ulegał ślepej wierze w geniusz i szczęśliwą gwiazdę Führera, ale też umiał niekiedy w sposób zadziwiająco trafny skonstatować, a nawet przewidzieć bieg wydarzeń politycznych, jak choćby rozwijający się od połowy II wojny światowej proces zniewolenia Europy Środkowej przez ZSRR przy karygodnej bezczynności zachodnich partnerów z Wielkiej Trójki. Przy tej okazji warto zauważyć wątki polskie w „Dziennikach”. Są one ilościowo skromne, ale ważne i interesujące, dotyczą m.in. genezy wojny, tragedii katyńskiej i wreszcie Powstania Warszawskiego.

Joseph Goebbels to jedna z najbardziej tajemniczych postaci Trzeciej Rzeszy. Nawet osobowość Heinricha Himmlera nie była nacechowana tak głębokimi sprzecznościami. Diabolicznie inteligentny i cyniczny, obdarzony błyskotliwym talentem politycznym, minister propagandy był jednocześnie sentymentalnym błaznem i narcyzem, zakompleksionym kuternogą, któremu poczucie własnej wartości zapewniało chorobliwe uzależnienie od matki i jedynej prawdziwej miłości jego życia – Adolfa Hitlera. Goebbels bez wątpienia był fanatykiem, jego uwielbienie dla Hitlera miało charakter wręcz religijny. W niezbity sposób dowodzą tego pamiętniki, które Goebbels najpierw spisywał, później dyktował, by wreszcie kazać je utrwalić dla potomności na szklanych płytach – tysiące stron zapisanych ręcznie i dziesiątki tysięcy stron maszynopisu, na których celne uwagi przeplatają się z kompletnymi banałami, sentymentalnym bełkotem i panegirykami na cześć führera. W swojej monumentalnej biografii Goebbelsa Peter Longerich mierzy się z pytaniami, w jaki sposób nieśmiały chłopiec z katolickiej rodziny dał się owładnąć szatańskiej osobowości Hitlera tak dalece, by w końcowym akcie nazistowskiej tragedii zgładzić nie tylko siebie i swoją żonę, Magdę, ale także sześcioro własnych dzieci.

Rocznik prezentuje najnowsze wyniki badań z zakresu historii sztuki. Założony w 1990 roku przez Jana Białostockiego. W piśmie zamieszczane są artykuły wybitnych polskich i zagranicznych naukowców. Czasopismo wydawane jest w języku angielskim.

Narody wcale nie muszą być faszystowskie, żeby uprawiać faszystowską politykę. Jason Stanley opisuje dziesięć podstawowych zasad takiej polityki. Refleksje historyczne, filozoficzne i socjologiczne przetyka opowieściami ze współczesnych Polski, Węgier, Indii i Stanów Zjednoczonych. Pokazuje, jakim zagrożeniem dla współczesnych społeczeństw są mitologizowanie własnej przeszłości, powszechne korzystanie z języka propagandy i wymierzony w uniwersyteckich ekspertów antyintelektualizm. Uświadamia nam, że wszystkie te mechanizmy pogłębiają społeczne podziały i tym samym sprawiają, że dużo bardziej jesteśmy podatni na autorytarne pokusy.

Książka ostrzeżenie przed tym, co może się stać, jeśli edukację naszych dzieci oddamy w ręce fanatyków. Partia interesuje się dzieckiem, zanim zostanie ono poczęte. Zdrowe dzieci należą do Państwa, te z defektami otrzymają łaskę śmierci. Szkoła to poligon Partii - słabi i nieposłuszni zostają wydaleni. Chłopcy będą żołnierzami, dziewczęta - urodzą żołnierzy. W 1939 roku Gregor Ziemer, dyrektor Szkoły Amerykańskiej w Berlinie, odwiedza instytucje edukacyjne III Rzeszy. Dociera do domów matki i dziecka, szpitali sterylizacyjnych, izb dla noworodków. Uczestniczy w lekcjach dla chłopców i dziewcząt, wykładach uniwersyteckich. Przygląda się szkoleniom członków Jungvolk i Hitlerjugend, obserwuje nocne rytuały inicjacyjne w średniowiecznych zamkach. Spotyka chłopców, którzy chcą umrzeć za Hitlera, i dziewczęta, które bardziej od śmierci boją się bezpłodności. Poznaje od podszewki kolejne etapy nazistowskiej edukacji i machinę formowania nowego człowieka. Opublikowana w 1941 roku pod tytułem "Education for Death", odkryta po latach książka to unikatowe świadectwo reportera, który uchwycił mroczny moment historii. Wstrząsająco aktualna opowieść o tym, jak kilka lat wściekłej indoktrynacji może zmienić cywilizowane społeczeństwo w zbiorowość zaprogramowanych robotów. Reportaż był wykorzystany jako dowód w procesach norymberskich. W 1943 roku Walt Disney wyprodukowała na jego podstawie krótkometrażowy film animowany.

Migracja w języku, literaturze i kulturze to monografia zbiorowa podsumowująca spotkanie młodych naukowców, które miało miejsce w maju 2019 roku na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Prezentowany tom zawiera rozważania koncentrujące się na niezwykle aktualnym i wciąż powracającym zagadnieniu migracji. W swoich badaniach Autorzy poszczególnych rozdziałów główną problematykę traktują różnorodnie, odnosząc się do niej bezpośrednio lub jedynie nawiązując do metaforycznego znaczenia migracji. Ze względu na interdyscyplinarny i wielowątkowy charakter podejmowanych rozważań, publikacja skierowana jest nie tylko do języko-, literaturo- czy też kulturoznawców, lecz także do szerszego grona czytelników zainteresowanych poruszaną tematyką oraz wpływem migracji na dzisiejsze społeczeństwo.

Japoński atak na Pearl Harbor był druzgocącą klęską Stanów Zjednoczonych, a Rommel był subtelnym strategiem; Waffen-SS stanowiła elitę armii, a armia włoska nie potrafiła walczyć; niemiecka wunderwaffe mogła odmienić losy wojny, a Hitler jedynie wyprzedził atak Stalina. Dziesięciolecia po zakończeniu II wojny światowej wielu wciąż wierzy w fałszywe tezy, często wykreowane przez ówczesną propagandę państw Osi. W czasie działań wojennych budowały one mit o nazistowskiej potędze, a po wojnie ich celem było zrzucenie odpowiedzialności za popełnione zbrodnie na innych. "Mity II wojny światowej" – to krytyczne spojrzenie na liczne wytwory propagandy, które z powodzeniem funkcjonują do dzisiaj. Ich podważenie rzuca zupełnie inne światło na przebieg konfliktu i pokazuje, jak trudno jest – nawet po zwycięstwie militarnym – wygrać walkę o historię.

Los conceptos de populismo y de propaganda han estado presentes en el espacio público durante siglos. Como es bien conocido los partidos populistas suelen utilizar no solo métodos antiguos y probados de propaganda masiva, copiando algunos modelos conocidos de la historia (como la propaganda nazi o la soviética), sino que también recurren a nuevas técnicas, relacionadas con la publicidad, cada vez más presente en el espacio público. La lucha por el apoyo de los potenciales votantes se ha trasladado gradualmente de las calles a los medios de comunicación y al espacio virtual. El uso de nuevas tecnologías ha hecho posible el contacto directo con el destinatario y, de este modo, llegar a ellos con el mensaje apropiado. La presente colección de textos científicos constituye una reflexión contemporánea e interdisciplinaria sobre diferentes aspectos del populismo y de la propaganda. La riqueza de contenidos y de perspectivas presentes en todos los textos de este volumen demuestra el gran interés en estos temas desde diferentes áreas de estudio y en su importancia tanto en referencia al pasado como a las realidades sociopolíticas contemporáneas y, por lo tanto, permite delinear nuevas perspectivas de análisis. Łukasz Szkopiński & Agnieszka Woch

Informacja czy propaganda? Michał Rusinek rozbraja język polityków (nie tylko przed wyborami) „Dziady” i dziadersi. Odmieniane przez wszystkie przypadki lex Czarnek i Polski Ład. Wojna. Dobra zmiana? Słowa, które docierają do naszych uszu ze wszystkich stron. Zakażają rozmowy przy stole, przenikają niepostrzeżenie do języka dzieci, zniekształcają widzenie świata. Jak się przed nimi bronić? Myśleć samodzielnie i nie dać się uśpić. Michał Rusinek od lat uważnie wsłuchuje się w język polityków, wyjaśnia rządzące nim mechanizmy i alarmuje, byśmy sami byli czujni. Wie, że manipulacji w przestrzeni publicznej nie da się za bardzo zmierzyć (chyba że w sasinach), ale przekonuje, że można ją zdemaskować i rozbroić. Czy nauczy nas to odróżniać informację od propagandy? Nie potwierdzamy, nie zaprzeczamy. Ale wiedza o tym wszystkim należy nam się jak psu… micha.

Jak, kiedy – i po co - kucharz Stalina uczył kucharza Gorbaczowa śpiewać do drożdżowego ciasta? Dlaczego Nina, kucharka z wojny w Afganistanie, zmuszała się, by gotując, myśleć o czymś przyjemnym? Kto wygrał konkurs na najlepszą stołówkę z tych, które powstały wokół Czarnobyla tuż po katastrofie? I dlaczego Breżniew nienawidził kawioru? Przeczytacie o kucharzu i testerze jedzenia Stalina, który toczył z nim nierówną walkę o życie swojej żony. Poznacie przepis na pierwszą zupę, która poleciała w kosmos. I na makaron z turkawkami, którym zajadał się ostatni car, Mikołaj. Przeczytacie też o kuchni ludzi, którzy nie mają co jeść: o Ukrainie, którą Stalin pacyfikował przez głód. I o blokadzie Leningradu. Ale przede wszystkim zobaczycie, jak jedzenie może służyć propagandzie. W kraju takim jak Związek Radziecki służył jej każdy kotlet usmażony i podany w każdej stołówce i restauracji, od Kaliningradu, po krąg polarny i od Kiszyniowa po Władywostok. Polityczne było zarówno to, co jadł pierwszy sekretarz partii komunistycznej, jak i zwykły obywatel. Rosja jest zaś godną następczynią ZSRR, więc wciąż karmi ludzi propagandą, tak jak robiła to przed laty. I nie przypadkiem rządzi nią Władimir Putin, wnuk kucharza Spirydona Putina. O nich obu też w tej książce przeczytacie.

Dyktatorzy XX wieku, tacy jak Hitler, Stalin i Mao, rządzili, wykorzystując przemoc, strach, brutalne represje, ideologie, a niekiedy także izolację swoich państw od świata zewnętrznego. Współcześni dyktatorzy – dyktatorzy ery globalizacji – by pozostać skutecznymi, muszą być zdecydowanie bardziej wyrafinowani. Zamiast stosować jawne i ciągłe represje, kontrolują obywateli poprzez dezinformację oraz manipulowanie środkami masowego przekazu. Zamiast wprowadzać oficjalną cenzurę, tworzą złudzenie niezależnych mediów – wystarcza im kontrola nad główną stacją telewizyjną i zepchnięcie innych mediów na margines. Zamiast odwoływać wybory – fałszują je. Zamiast zamykać przeciwników w więzieniach, nakładają ograniczenia na Google. Tyrani zmienili strategię, ale ich cel pozostał ten sam: chcą kontrolować obywateli przez kształtowanie w nich pożądanego sposobu postrzegania świata. Spin dyktatorzy XXI wieku stali się mistrzami symulowania demokratycznych procedur. Dyktatura strachu ustąpiła miejsca dyktaturze manipulacji – wydajniejszej w represjonowaniu i bardziej efektywnej w zastraszaniu. Kluczem do utrzymania autorytarnej władzy stała się popularność. Sergei Guriev i Daniel Treisman po latach badań i analizowania raportów przedstawiają wnikliwe portrety współczesnych autorytarnych przywódców, takich jak Viktor Orbán, Recep Tayyip Erdoğan, Lee Kuan Yew czy Alberto Fujimori. W pasjonującej książce wyjaśniają, dlaczego w epoce rosnącej nowoczesności i świadomości demokratycznej spin dyktatorzy mogą wciąż być u władzy, a my nie możemy z tym nic zrobić.

Niechaj Czytelników nie zaskoczy wielość tematów, problemów i stanowisk badawczych zaprezentowanych w publikacji. Autorzy podjęli bowiem nie lada wyzwanie – podążania tropami, jakie na swej wieloletniej drodze naukowej pozostawiła Profesor Barbara Bogołębska. Retoryka, dziennikarstwo, stylistyka, literaturoznawstwo, media, genologia, perswazja – to najważniejsze z nich. Tom dedykowany Pani Profesor jest okazją do spotkania z praktycznym zastosowaniem różnych podejść metodologicznych, warsztatem dziennikarskim oraz refleksjami nad procesem twórczym. Mamy nadzieję, że dla badaczy szeroko rozumianej komunikacji medialnej, praktyków, a także studentów kierunków humanistycznych stanie się on inspiracją do samodzielnych, wielodyscyplinarnych studiów prowadzących do lepszego rozumienia zjawisk, których jesteśmy świadkami i uczestnikami. Redaktorki

Monografia gromadzi studia poświęcone wyobrażeniom zbiorowym, mitom politycznym, wreszcie - pamięci zbiorowej. To problematyka, która budzi coraz większe zainteresowanie nie tylko historyków, którzy zwykle bywają bliżsi idiografii, lecz także politologów, socjologów, specjalistów od stosunków międzynarodowych i kulturoznawców. Jesteśmy zaskakiwani zarówno tym, co się dzieje w Europie i na innych obszarach globu ziemskiego, czyli rozpadem z pozoru stabilnego ładu, jak i szybkością oraz nieprzewidywalnością zmian, których nie są w stanie przewidzieć prospektywnie nastawieni ludzie nauki. Mamy do czynienia z obojętnością społeczeństw nawet wtedy, gdy zagrożenie staje się bezpośrednie. Poniekąd stajemy się zbiorowościami, jakich nie wymyśliłby George Orwell. Niewielkie grupy sterników zbiorowej świadomości ludzi „popychają” te społeczności w kierunkach, które sami znają. Wszystko to dzieje się za sprawą usilnego dążenia do kreowania wyobrażeń zbiorowych przez nowoczesne media. Refleksja nad problematyką wyobrażeń zbiorowych i tożsamości w jej dwóch wymiarach staje się zatem żywotnie potrzebna. W serii ukazały się m.in.: Migracje. Ujęcie interdyscyplinarne, pod red. Tomasza Domańskiego Pieniądze w służbie dyplomacji. Państwowe fundusze majątkowe jako narzędzie polityki zagranicznej, pod red. Tomasza Kamińskiego Stany Zjednoczone - Chiny. W stronę dwubiegunowości?, pod red. Joanny Ciesielskiej-Klikowskiej i Magdaleny Marczuk-Karbownik Political Players? Sovereign Wealth Funds’ lnvestments in Central and Eastern Europe, pod red. Tomasza Kamińskiego Francja i Niemcy w procesie integracji europejskiej w latach 1992-2007, Joanna Ciesielska-Klikowska Międzynarodowe oblicze terroryzmu. Ujęcie interdyscyplinarne, pod red. Tomasza Domańskiego Europa swoich, Europa obcych. Stereotypy, zderzenia kultur i dyskursy tożsamościowe, pod red. Magdaleny Żakowskiej, Agaty Dąbrowskiej, Jakuba Parnesa Międzynarodowa pozycja Kanady (2006–2018), Marcin Gabryś, Magdalena Marczuk-Karbownik, Tomasz Soroka