50 rzeczy, które trzeba wiedzieć o mózgu. Moheb Constandi przedstawia najważniejsze informacje o tym, jak zbudowany jest mózg człowieka, w jaki sposób się rozwija i jak działa. Z tej książki dowiesz się, w jaki sposób informacje są przekazywane do mózgu, jak kształtuje się umysł, świadomość, osobowość, poczucie Ja. Poznasz najważniejsze informacje o procesach poznawczych, takich jak myślenie, pamięć, podejmowanie decyzji. Dowiesz się, jakie koncepcje na temat mózgu odeszły do lamusa i czy maszyny dorównają kiedyś mocom tego fascynującego ludzkiego narządu. Ta książka jest próbą podsumowania ponad wieku rozważań o mózgu. Zbiera wpływowe koncepcje neuronaukowe, aktualizuje te starsze w odniesieniu do nowych dowodów, oraz przedstawia te, które pojawiły się niedawno. Ma wyjaśniać koncepcje w sposób szczegółowy i lekkostrawny zarazem; oddzielać ziarno od plew i odczarować tajemniczą materię w naszych głowach. Z tekstu 50 idei, które powinieneś znać to seria książek wprowadzających w fascynujący świat pytań i zagadnień – tych trudnych oraz tych zupełnie podstawowych – które od dawna towarzyszą ludzkości w jej misji zrozumienia świata. Seria prezentuje najważniejsze teorie i idee głównych dziedzin wiedzy, stanowiąc świetny punkt wyjścia do dalszej nauki. Obowiązkowa lektura każdego początkującego erudyty!

PERFORMATIVE ASPECTS OF ART The concept of performativity has been usually evoked in the discussions on the philosophy of language and the reflection on theatre and performance art. However, in recent years there have been some attempts to broaden its scope. The theoretically inclined researchers have been working out the main assumptions of the aesthetics of performativity. These are claimed to include the challenging of the boundaries of artistic disciplines, and emphasizing the active role of the recipients, for whom the art works become events developing in consequence of their actions. Besides those attempts to grasp the theoretical consequences of “the performative turn”, one should also note some very interesting practical analyses, employing the theory in the discussion on concrete works from different domain of art. It appears that one can discover transformational potential, focus on change rather than just existence, even in the domains traditionally regarded as “artifactual” (painting, sculpture, installations). The planned volume of “Art Inquiry” will be devoted to the reflection on both directions of expansion of the concept of performativity. We would like the authors to consider its general significance for aesthetics and for the theory of various domains of art. We also hope that they will show the changes occurring when its unique perspective is adopted in the discussion on both theatre, paratheatrical experiments, and film, and the domains which have traditionally emphasized the role of the artistic artifact. The title of this volume invites questions about the possible scope of performativity and its kinds. PERFORMATYWNE ASPEKTY SZTUKI Zagadnienie performatywności podejmowane było najczęściej w rozważaniach z zakresu filozofii języka oraz w refleksji nad teatrem i sztuką performance. W ostatnich latach zauważyć można jednak próby jego rozszerzenia. Z jednej strony zmierzają one do wypracowania założeń estetyki performatywności. Wśród jej cech wskazywane jest kwestionowanie granic poszczególnych dziedzin artystycznych, zaakcentowanie aktywnej roli odbiorców, dla których utwory stają się wydarzeniami rozwijającymi się w wyniku ich działań itd. Oprócz prób sformułowania teoretycznych konsekwencji „zwrotu performatywnego” zauważyć można także bardzo interesujące konkretne analizy polegające na uwzględnieniu właściwych dla niego założeń przy rozważaniu dokonań z różnych obszarów sztuki. Okazuje się, że nawet w obszarach twórczości uważanych tradycyjnie za „wytwórcze” (malarstwo, rzeźba, instalacja) odkryć można aspekty transformacyjne, zakładające nie trwanie, a przemiany. W najnowszym tomie „Art Inquiry” przewidywane jest rozważenie obu zasugerowanych wyżej obszarów ekspansji idei performatywności. Z jednej strony rozważone mają być jej ogólne konsekwencje dla estetyki i teorii różnych dziedzin sztuki. Z drugiej, pokazane zmiany występujące, gdy właściwy dla niej punkt widzenia zostanie uwzględniony zarówno w obszarze refleksji teatralnej, parateatralnej, filmowej, jak w dziedzinach, w których tradycyjnie akcentowano rolę wytwarzanego przedmiotu (dzieła). Tytuł tego tomu ma właściwie charakter pytania o możliwy zakres performatywności i jej odmiany.

Cieszyński Almanach Pedagogiczny jest periodykiem o tematyce ogólnopedagogicznej, otwartym na szeroko rozumianą współpracę. Powstał z inicjatywy Dyrekcji Instytut Nauk o Edukacji Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie, Uniwersytet Śląski. Tom 6 Almanachu na temat Miejsce jako wartość kulturowa prezentuje rozważania pedagogiczne, kulturalne, społeczne nad zagadnieniem miejsca i jego wymiaru symbolicznego, kulturalnego i społecznego. W części recenzje omówiono publikację Józefy Bałachowicz, Ireny Adamek (red. naukowa), Kreatywność jako wymiar profesjonalizacji przyszłych nauczycieli wczesnej edukacji. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, 2017, s. 264. Całość zamyka Kronika, w której podano wybrane osiągnięcia z pracy Instytutu. Almanach (Tom 6) jest skierowany do teoretyków i praktyków aksjologii wychowania i nauczania, pedagogów, nauczycieli, studentów pedagogiki, wiedzy o kulturze i osób zainteresowanych wychowawczymi i kulturalnymi aspektami pedagogiki. Publikacja jest adresowana do szerokiej rzeszy nauczycieli, badaczy, animatorów kultury. Monografia może stanowić źródło inspiracji do ciekawych propozycji i badań nad wartościami symbolicznymi, kulturowymi i społecznymi miejsca w naszym życiu indywidualnym oraz zbiorowym.

Każdy ma prawo zapomnieć lub chociaż milczeć o doznanych krzywdach i żyć nowym życiem. Tak jak ojciec autorki. Ale życie bez korzeni jest bardzo trudne – bo każdy ma prawo wiedzieć, kim jest, z kogo się wywodzi i jakie traumy odziedziczył. Katarzyna Surmiak-Domańska chce wiedzieć. Chce także odzyskać babcię Franciszkę, która w jej życiu nie istniała. Ta książka jest zapisem odbudowywania pamięci – jednej kobiecie przywraca w niej miejsce, drugiej pozwala zrozumieć, jak przeszłość wpływa na wszystkich żyjących członków rodziny. „Czystka” to pisana z reporterską wnikliwością rodzinna saga, śledztwo genealogiczne prowadzone z dystansem niepozbawionym czułości, badanie historii rodziny na podstawie skrawków i analogii. Z zachowanych listów, zamazanych wspomnień, ale także przemilczeń i niedopowiedzeń wyłania się stopniowo obraz wiejskiego życia na Kresach – od pozornej idylli przedwojennej wielokulturowości, przez grozę wojny i horror rzezi wołyńsko-galicyjskiej, po zagładę tamtego świata, wysiedlenia, zajmowanie domów po Niemcach i próby budowania wszystkiego od początku. Nie brakuje tu postaci drugoplanowych – poza najbliższą rodziną pojawiają się także ciotka pracująca jako służąca we Francji, wuj z Ameryki i liczni krewni. Ich obecność to tło barwne i nieodzowne, by obraz stał się kompletny, a przeszłość odzyskana.

Nowa książka wybitnej psycholog. O pamięci. I sztuce zapominania. Jak działa nasza pamięć? Dlaczego jedne zdarzenia doskonale zapamiętujemy, a inne wymazujemy z pamięci? Jak ćwiczyć pamięć? I w końcu: czy niezawodna pamięć, o której często marzymy i której często pragniemy, rzeczywiście jest nam tak bardzo potrzebna? Ewa Woydyłło zaprasza czytelników do swego gabinetu terapeutycznego i doradza, jak uwolnić się od pamięci złej. Pokazuje, jak wydobyć dobre wspomnienia i pozwolić im zapanować nad złymi, które często nas zniewalają. Autorce pomagają w tym zaproszeni rozmówcy: Anna Dodziuk – psychoterapeutka, autorka książek psychologicznych, która opowiada, jak radzić sobie ze skazą wstydu i winy; Małgorzata Sieczkowska – psychoterapeutka, specjalistka metody Somatic Experiencing, która dzieli się swoją wiedzą na temat leczenia traumy; Jerzy Korzewski– psycholog kliniczny, psycho- i hipnoterapeuta, który wyjaśnia rolę hipnozy w docieraniu do ukrytej w nieświadomości prawdy o sobie; Wiktor Osiatyński – prawnik, autor książek o uzależnieniu i jego pokonywaniu, który przekonuje, że rozwój osobisty polega między innymi na pracy nad własną pamięcią.

Ta opowieść to podróż do świata naszych przodków – tych, których pamiętamy, i tych sprzed setek tysięcy lat. W południowej Polsce odnaleziono liczące nawet do pół miliona lat ślady protoplastów współczesnego człowieka, a w jednej z jaskiń Jury Krakowsko-Częstochowskiej pozostałości po przedstawicielach kultury magdaleńskiej, być może zabitych i zjedzonych w kanibalistycznej uczcie około piętnastu tysięcy lat temu. Ten malowniczy wapienny pejzaż to dom naszych ojców, dziadów i pradziadów, którzy mówią do nas w snach, wracają w podświadomych lękach. Książka Andrzeja Muszyńskiego wymyka się klasyfikacjom: to przepiękna proza autobiograficzna i prehistoryczny reportaż śledczy zarazem. To historia pełna barwnych postaci, a nasi przodkowie należący do różnych gatunków hominidów są odmalowani równie żywo, jak dziadek czy sąsiedzi autora.

Victoria Belim dorastała w radzieckiej Ukrainie. Pamięta nędzę i puste półki w sklepach oraz ogromny lęk spowodowany przez katastrofę w Czarnobylu. Jej stryj Władimir odczuwa nostalgię za sowieckimi czasami. Uważa, że upadek Związku Radzieckiego to jedna z największych porażek, do jakich doszło w XX wieku. Jak wielu innych, on również wybrał życie na emigracji. W dzieciństwie Victoria umawiała się na kijowskim Majdanie ze swoją przyjaciółką Aloną. To, co wydarzyło się tam w 2014 roku, napawa ją przerażeniem. Pomimo wojny postanawia wrócić do ojczyzny i odkryć ją na nowo. Porządkując rzeczy po swoich przodkach, przypadkowo trafia na dziennik pradziadka Serhija i zdanie o Nikodimie. o którym jej nigdy nie opowiadano. Kim był Nikodim? Co takiego zrobił? Dlaczego zniknął? Victoria za wszelką cenę chce dotrzeć do prawdy. „Dom pod Kogutami” to nakreślony z osobistej perspektywy portret Ukrainy ukazujący siłę więzi rodzinnych. Jest wyrazem tęsknoty za krajem, analizą jego historii i próbą zmierzenia się z tym, co pozostało po sowieckich czasach.

Opowieści o tym, co otrzymujemy od naszych przodków, ale też o tym, co sami decydujemy się od nich wziąć. Jakimi ludźmi na co dzień byli Powstańcy Warszawscy? Czy żyli wspomnieniami wojennymi do końca swoich dni? Jakimi dziadkami, rodzicami, krewnymi stali się ludzie z wojenną traumą wpisaną do dowodów osobistych? Książka „Jacy byli? Jacy jesteśmy?” opowiada o Powstańcach Warszawskich głosami ich bliskich – dzieci, wnuków i prawnuków, którzy wzięli udział w inicjatywie Muzeum Powstania Warszawskiego „Korzenie pamięci”. Dzięki ich historiom możemy poznać bohaterów i bohaterki z dotąd nieznanej, prywatnej strony. Znajomość rodzinnych opowieści pozwala kolejnym pokoleniom lepiej zrozumieć zarówno własne ograniczenia, problemy, jak i aspiracje, mocne strony, marzenia. Dlatego warto spojrzeć na rodzinę w szerszej perspektywie historycznych zawirowań, w których się znalazła. Rodzinnymi historiami dzielą się m.in.: Aga Zaryan, Karolina Korwin-Piotrowska, Karolina Sulej, Arleta Zalewska, Andrzej Wrona, Szymon Majewski, Władysław Teofil Bartoszewski.

Książka opracowana przez doświadczonych psychologów prezentuje 16 skutecznych technik uczenia się, przydatnych w życiu codziennym, m.in. metodę haków, akronimy, rymowanki liczbowe, rzymski pokój czy skojarzenia przydatne w nauce języków obcych. Autorzy prezentują metody szybkiego czytania ze zrozumieniem, m.in. skanowanie slalomowe lub po przekątnej, sposoby tworzenia efektywnych map myśli, koncentrowania się na zadaniu oraz techniki wspierające kreatywność, szczególnie użyteczne przy poszukiwaniu twórczych rozwiązań problemów. Ponad 150 ćwiczeń pomaga w pełni wykorzystać własny potencjał.

Ludzie tracą przeciętnie czterdzieści dni w roku, ponieważ wciąż o czymś zapominają. To samo dotyczyło kiedyś Joshuy Foera. Jednak po roku ćwiczenia pamięci udało mu się wziąć udział w mistrzostwach USA w zapamiętywaniu. "Jak zostałem geniuszem pamięci" to nie tylko osobista opowieść Autora, ale też bogata w informacje, pełna kulturowych odniesień historia zapamiętywania i pamięci jako takiej, a także podręcznik zawierający podstawowe informacje na temat mnemonicznych technik. Foer nauczył się ich od najlepszych mnemonistów w oparciu o starożytne teksty takich autorów jak Cyceron i inni. Dzięki temu zdołał w olbrzymim stopniu zwiększyć możliwości swojej pamięci. Foer nauczył się wykorzystywać wyobraźnię do tworzenia pamięciowych obrazów, poznał system PAO, w którym liczby tworzy się z dziwacznych obrazów, a także nauczył się „budować” własne pałace pamięci. Jego doświadczenia pokazują, że żeby wygrać zawody w zapamiętywaniu nie trzeba dysponować doskonałą pamięcią, a jedynie wyobraźnią i uporem w dążeniu do celu.

Celem i misją czasopisma Konińskie Studia Językowe jest stworzenie platformy do dyskusji na temat osiągnięć oraz wyzwań stojących przed naukowcami zajmującymi się językami w ujęciu stosowanym. Adresatem czasopisma są zarówno doświadczeni, jak i początkujący badacze języków, językoznawcy stosowani, dydaktycy, tłumacze, kulturoznawcy i wszyscy ci, którzy traktują język jako podstawowy przedmiot swoich badań. Motywem przewodnim i osią spajającą pracę redakcji jest refleksja nad językiem. W tej szerokiej formule mieści się zarówno podejście ściśle językoznawcze, jak również pedagogiczne czy kulturowe. Mamy nadzieję, że tak zarysowana wizja czasopisma pozwoli nam wypełnić znaczącą lukę na polskim rynku czasopism naukowym. Przyjmując jednoznacznie językoznawczy punkt odniesienia, zakładamy jednocześnie, że szeroki wachlarz odniesień do badań językowych, od praktyki edukacyjno-translatorskiej po kulturowo uwarunkowane użycie języka w mediach, jest niezbędny dla całościowego podejścia do badań językowych.

Seria Krótki kurs to popularnonaukowe książki wydawane przez Oxford University Press, które w przystępny sposób przedstawiają szereg tematów z niemal każdej dziedziny. Omawiając z entuzjazmem fakty, analizy, perspektywy i nowe koncepcje autorzy-eksperci sprawiają, że tematy trudne stają się przystępne w lekturze. Emocje. Krótki kurs to przewodnik po najważniejszych informacjach dotyczących funkcjonowania ludzkich emocji. Czytelnik znajdzie tu odpowiedzi na pytania: • Czym są emocje? Kiedy zaczęto stosować termin „emocja”, prowadzić pierwsze badania naukowe i wyodrębniać tzw. emocje podstawowe? • Czy dobre życie polega na byciu wolnym od wszelkich namiętności? Jak kwestię emocji rozumieli filozofowie od czasów starożytności i jak zmieniało się to myślenie? • Czy przeżywanie emocji jest uwarunkowane kulturowo, czy biologicznie? Czy istnieją emocje wspólne wszystkim ludziom? Czy istnieją emocje typowe dla przedstawicieli pojedynczych kultur? • Czym są tzw. wyższe emocje poznawcze? • Co wiemy na temat ewolucji emocji? Czy gdybyśmy byli ich pozbawieni, jak Wolkanie ze Star Treka, funkcjonowalibyśmy lepiej? W jaki sposób emocje wpływają na przebieg procesów myślenia, zapamiętywania i podejmowania decyzji? • Dlaczego płaczemy? Czy jesteśmy jedynym gatunkiem w królestwie zwierząt, który w taki sposób reaguje na smutek? • Co wyniki badań naukowych mówią nam o poczuciu szczęścia? Czy nauka jest w stanie wyjaśnić, co czyni nas szczęśliwymi? • W jaki sposób możemy wpływać na swoje stany emocjonalne? Czy rozmowa o traumatycznych wydarzeniach leczy, czy pogarsza stan cierpiącej osoby? • Czy maszyny mogą odczuwać emocje? W tej książce postuluję powrót do koncepcji emocji jako sprzymierzeńców rozumu, a nie jego wrogów. Uważam, że badania naukowe nad emocjami są nie tylko możliwe, ale też że niosą ze sobą ogromną wartość. Wierzę, że jeśli uda się nam lepiej zrozumieć emocje, będziemy mogli wieść bogatsze, a nie uboższe życie. Zaznajomienie się z najnowszymi postępami nauki zajmującej się tymi tajemniczymi zjawiskami może być natomiast co najmniej ekscytujące. Z tekstu

Seria Krótki kurs to popularnonaukowe książki wydawane przez Oxford University Press, które w przystępny sposób przedstawiają szereg tematów z niemal każdej dziedziny. Omawiając z entuzjazmem fakty, analizy, perspektywy i nowe koncepcje autorzy-eksperci sprawiają, że tematy trudne stają się przystępne w lekturze. Pamięć. Krótki kurs to przewodnik po najważniejszych informacjach dotyczących funkcjonowania ludzkiej pamięci. Czytelnik dowie się z niego: • Jak pierwsze, przełomowe badania doprowadziły do sformułowania najwcześniejszych modeli pamięci i jak te modele zostały przekształcone wskutek nowszych odkryć. • W jaki sposób powstają wspomnienia i dlaczego są tak podatne na zniekształcenia. • Czy można zaszczepić komuś wspomnienie lub odzyskać takie, które się utraciło. • Na ile wiarygodne są zeznania świadków i co należy wiedzieć o ludzkiej pamięci, gdy się je analizuje. • Na czym polegają zaburzenia pamięci i jaką wiedzę o zapamiętywaniu, przechowywaniu i odtwarzaniu informacji uzyskali naukowcy, badając pacjentów z uszkodzeniami mózgu. • Jak rozwijają się zdolności pamięciowe człowieka i na czym polegają zmiany w pamięci związane ze starzeniem się. • Jak usprawniać zdolności pamięciowe, planować uczenie się nowych rzeczy i ułatwiać sobie zdawanie egzaminów.

Tuż po wojnie w niewielkim lesie Dębrzyna koło Przeworska grupa mężczyzn rabowała i mordowała ludzi wracających z robót w III Rzeszy. Okoliczni mieszkańcy wiedzieli, kim byli sprawcy, ale milczeli na temat dokonanych zbrodni. Rafał Hetman, skupiając się na losach pokoleń dwóch polskich rodzin, opowiada splątaną niczym system leśnych korzeni historię, w której rzeczywistość przeplata się z mitem, pamięć kroczy pod rękę z zapomnieniem, a reporter staje się częścią historii, którą opisuje. Próbując odpowiedzieć na pytanie, kto mordował w Dębrzynie, Hetman drobiazgowo rekonstruuje pełny chaosu i lęku czas tuż po wkroczeniu Armii Czerwonej do Polski, a śledząc ponad sto lat historii niewielkiego lasu, zastanawia się nad istotą procesów, które składają się na naszą zbiorową (nie)pamięć.

Zbiór artykułów przygotowanych na podstawie materiałów zebranych w trakcie etnograficznych badań terenowych prowadzonych w Lelowie i okolicznych miejscowościach w województwie śląskim. Autorzy tekstów opisują praktyki związane z konstruowaniem lokalnego dziedzictwa, analizując je w szerokich kontekstach pamięci o przeszłości Lelowa i jego mieszkańcach, pamięci o społeczności żydowskiej i Zagładzie, a także w odniesieniu do doświadczeń rozmówców płynących z kontaktu ze współcześnie odwiedzającymi Lelów chasydami. A collection of articles based on materials obtained during ethnographical fieldwork in Lelów and neighbouring towns. The authors describe activities connected to the construction of local heritage, analysing them in the broader context of the memory of Lelów’s past and its inhabitants, the memory of the Jewish community and the Holocaust, as well as in relation to the experiences of the interviewees resulting from contact with the Hasids who visit Lelów contemporarily.

Zmarszczki to o wiele więcej, niż widać na pierwszy rzut oka. Z każdą z nich wiąże się inna historia. W ciepłej opowieści Simony Ciraolo, laureatki wielu nagród, mała dziewczynka poznaje najważniejsze wspomnienia swojej babci. Zmarszczki, które powstają na twarzy, kiedy człowiek się starzeje, okazują się magiczną bramą do podróży w przeszłość. Dociekliwa wnuczka wypytuje babunię o każdą linię. Za jedną kryją się zachwyt i zdziwienie, za inną pełnia radości, za kolejną strach, za następną smutek, za ostatnią – bezgraniczna miłość i szczęście. Poznajemy najważniejsze momenty z życia babci, śledzimy emocje, które tym chwilom towarzyszyły. W ten sposób tworzy się niezwykła mapa wspomnień, schowana w pomarszczonej twarzy.