Światowy kryzys finansowy, rosnąca zmienność na rynkach finansowych, wyzwania stojące przed instytucjami sektora bankowego i ubezpieczeniowego prowadzą do powstawania nowych rozwiązań w zakresie metod, co z kolei prowadzi do ich aplikacji na rynku. Niewątpliwie najważniejszym problemem współczesnego świata finansów jest rosnące ryzyko. Przestrzeganie zasad w zakresie analizy i zarządzania ryzykiem jest kluczowe dla funkcjonowania instytucji finansowych i przedsiębiorstw. Problematyce teorii inwestycji, rynków finansowych, sektora bankowego, ubezpieczeń i zarządzania ryzykiem, jak również praktycznym zagadnieniom finansowym i ubezpieczeniowym występującym na polskim rynku poświęcona była dwunasta konferencja naukowa „Inwestycje finansowe i ubezpieczenia – tendencje światowe a rynek polski”. Konferencja ta odbyła się 20-22 września 2010 r. w Kudowie Zdroju. Konferencję zorganizowały Katedra Inwestycji Finansowych i Zarządzania Ryzykiem oraz Katedra Ubezpieczeń Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Kierownictwo naukowe nad konferencją sprawowali prof. dr hab. Krzysztof Jajuga i prof. dr hab. Wanda Ronka-Chmielowiec. Patronat merytoryczny nad nią objął Komitet Nauk o Finansach Polskiej Akademii Nauk. W konferencji uczestniczyło około 100 osób reprezentujących środowisko akademickie, sektor finansowy i ubezpieczeniowy. W trakcie obrad zaprezentowano 62 referaty o tematyce finansowej i ubezpieczeniowej. Niniejsza publikacja zawiera 47 artykułów. Zostały one uporządkowane w kolejności alfabetycznej.

Celem raportu jest analiza dotychczasowych działań administracji premiera Kishidy Fumio dotyczących wsparcia dla uciekinierów wojennych z Ukrainy oraz zestawienie tych aktywności z sytuacją Ukraińców na terenie Polski, czyli kraju, który przyjął największą ich grupę. Raport obejmuje aktywność badanych podmiotów od rozpoczęcia konfliktu w Ukrainie do końca lutego 2023 roku. Dzięki identyfikacji najważniejszych potrzeb uciekinierów, organizacji pomocowych i podmiotów przyjmujących, w raporcie zostaną zawarte rekomendacje dla japońskich instytucji politycznych i humanitarnych. Jego zamierzeniem jest przedstawienie rekomendacji, dzięki którym możliwe będzie bardziej precyzyjne kierowanie pomocy humanitarnej do miejsc i organizacji w regionie EŚW, które najbardziej jej potrzebują. Raport został sporządzony na podstawie analizy informacji płynących ze strony podmiotów zaangażowanych w pomoc osobom uciekającym z Ukrainy na terenie Polski i Japonii, deklaracji pomocowych płynących ze strony organów rządowych, kręgów biznesowych i organizacji pozarządowych. Znaczną uwagę poświęcono również aktywności japońskich placówek dyplomatycznych działających na terenie państw przyjmujących największą liczbę migrantów przymusowych. Ze Wstępu

Kto ratuje jedno życie - ratuje cały świat. „Tu była cisza, spokój, ptaszki śpiewały, aż któregoś dnia zamiast ptaszków usłyszeliśmy dźwięki helikopterów. Potem zaczęło się znajdować buty i ubrania. Potem ludzi”. Nikt z bohaterek i bohaterów tej książki nie zdawał sobie sprawy, co ich czeka, kiedy pierwszy raz zdecydowali się pomóc uchodźcom na granicy polsko-białoruskiej. Nie wiedzieli, że będą musieli ukrywać się nie tylko przed służbami państwa, lecz także przed swoimi sąsiadami. Że pomaganie nada ich życiu największy sens, ale też odbierze spokój, życie rodzinne, czasami pracę, wypali w nich nieusuwalne emocjonalne piętno.

W obliczu kryzysu klimatycznego zgodna ze współczesnym stanem wiedzy naukowej edukacja na jego temat jest wyjątkowo pilną potrzebą. Dlatego z inicjatywy naukowców pracujących na Uniwersytecie Warszawskim i związanych z zespołem „UW dla Klimatu” powstał niniejszy podręcznik. Współtworzą go także badacze z innych ośrodków akademickich: Politechniki Warszawskiej, Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Wspólne kompendium podstawowych zagadnień stworzyło 16 ekspertów reprezentujących różne dziedziny wiedzy, takie jak fizyka, chemia, biologia, ekologia, ekonomia, psychologia oraz inżynieria. Jest to zatem podręcznik interdyscyplinarny, tak jak samo zagadnienie zmiany klimatu. Adresatami podręcznika są studenci uczelni zainteresowani podstawami wiedzy o zmianie klimatu, niezależnie od kierunku studiów oraz starsi uczniowie i nauczyciele. Poszczególne tematy „Klimatycznego ABC” łączą się z takimi obszarami wiedzy szkolnej, jak: fizyka, chemia, biologia z ekologią, geografia i wiedza o społeczeństwie. Podręcznik „Klimatyczne ABC” towarzyszy też kursowi internetowemu pod tą samą nazwą oferowanemu przez Uniwersytet Warszawski. Podręcznik podzielony jest na cztery części, przedstawiające mechanizmy globalnego ocieplenia (cz. 1), jego przyczyny (cz. 2), konsekwencje (cz. 3) oraz działania, które mogą zapobiec najbardziej negatywnym skutkom zmiany klimatu (cz. 4). In the face of the climate crisis, education based on the current scientific knowledge is an exceptionally urgent need. This textbook was created on the initiative of the scientists associated with the “UW for Climate” team, by 16 experts from the University of Warsaw and other academic centers, representing various fields of knowledge, such as physics, chemistry, biology, ecology, economics, psychology and engineering. Thus, it is an interdisciplinary textbook, just like the issue of climate change itself. The textbook is addressed to the university students interested in the basics of knowledge about climate change, regardless of the field of their study, as well as to the high school students and teachers. The individual topics of the “Climate ABC” are related to such areas of school knowledge as: physics, chemistry, biology and ecology, geography and social studies. The textbook also accompanies the online course under the same name offered by the University of Warsaw. The book is divided into four parts, presenting the mechanisms of global warming (part 1), its causes (part 2), consequences (part 3) and actions that can prevent the most negative effects of climate change (part 4).

Kryzys finansów, kryzys ekologiczny i surowcowy, kryzys rządzenia - tworzą naraz wybuchową mieszankę. Tu nie chodzi o misie polarne na topniejącej krze, ale o przetrwanie społeczeństwa. Gigantyczne fale "uchodźców klimatycznych" to realna perspektywa, podobnie jak wojny o surowce i coraz mniejsza przestrzeń dla cywilizowanego życia. Grozi nam apokalipsa? Niekoniecznie. Bo kryzys to szansa na zmianę, rytuał przejścia konieczny, by świat przebudować na nowo. A zatem? Krach kapitalizmu jako wstęp do lepszego społeczeństwa? Wielka Transformacja zamiast religii wzrostu? Ocieplenie klimatu jako źródło odnowy demokracji? Autorzy nie są prorokami, za to myślą politycznie. Nie przewidują, co będzie, lecz proponują, co robić. Każą nam myśleć o nowym porządku, ale nie planują gotowej utopii. Zielona gospodarka i odnawialna energia, nowy styl życia i obywatelski aktywizm zmienią system, zmienią kulturę, zmienią nasz świat. Tym razem nie ma alternatywy dla działania.

Współczesne badania politologiczne chętnie podejmują temat zmian wywołanych kryzysem. Ujmując interdyscyplinarnie wątki różnorakich załamań, impasów, gwałtownych przeobrażeń, zderzono ze sobą heterogeniczne ujęcia warunków, w jakich się odbywały i wywołanych rezultatów. Biorąc pod uwagę sfery, jakich poszczególne zjawiska dotyczyły, przedstawiono kryzysy polityczne, rządowe, gospodarcze, społeczne – wymagające wyjścia poza stosowane dotychczas rozwiązania i kulturowe – wynikające z ewaluacji systemów wartości. Dziesięć rozdziałów charakteryzuje przebieg i konsekwencje współczesnych sytuacji kryzysowych w Europie, Ameryce Łacińskiej i Azji. Szeregując uwarunkowania i następstwa opisywanych impasów, wymieniono ich główne kategorie. Wśród nich globalne i regionalne zmiany sojuszów, finansowe i gospodarcze skutki przemian, a także sposób ich prezentowania w debacie publicznej. Ważną grupą są koszty społeczne ponoszone przez jednostki i wykluczenia dotyczące różnych regionów świata. W prezentowanych badaniach często pojawia się wątek zarządzania kryzysem i tworzenia wokół niego właściwej dla określonych sił politycznych narracji, która legitymizuje podejmowane środki zaradcze lub ich brak.

Celem głównym niniejszego opracowania jest wskazanie ograniczeń i zagrożeń o charakterze kryzysowym, jakie może przynieść tradycyjne podejście do rozwoju rolnictwa i energetyki. Celem dodatkowym natomiast jest ukazanie, że zrównoważony rozwój jest alternatywą, która ogranicza ryzyko tworzenia zjawisk kryzysowych, zarówno w obrębie każdego z tych obszarów, jak i w obszarach gospodarowania względem nich współzależnych. Pierwsza część opracowania poświęcona jest problemowi równoważenia rozwoju rolnictwa w warunkach kryzysu. Wydaje się, że wdrażanie zrównoważonego rozwoju powinno być łatwiejsze w okresach, gdy zawodzą tradycyjne mechanizmy rozwoju, a wychodzenie z kryzysu angażuje ogromne środki. Przeznaczenie ich dla „przestawienia” systemu na rozwój zrównoważony może przyspieszyć proces wychodzenia z kryzysu oraz tworzyć warunki do zapobiegania kryzysom w przyszłości. Problem ten dotyczy zwłaszcza Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej – polityka ta może zostać w większym stopniu przeorientowana na cele zrównoważonego rozwoju i stać się narzędziem wyrównywania szans rozwojowych, a nie – jak dotychczas – narzędziem wyrównywania dochodów. Oprócz tego w części pierwszej wiele miejsca zajmują zagadnienia funkcjonowania rolnictwa w warunkach kryzysu. W szczególności jest to powiązane z problemem zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego jako jednym z podstawowych oczekiwań formułowanych pod adresem rolnictwa. Druga część opracowania przedstawia problemy produkcji i wykorzystania energii w kontekście zrównoważonego rozwoju. Głównym tematem większości artykułów jest rozwój odnawialnych źródeł energii oraz rozwój energetyki w układzie lokalnym. Zagadnienia te ściśle wiążą się także z omawianymi w pierwszej części perspektywami rozwoju zrównoważonego rolnictwa. Ważnym motywem obydwu części jest analiza i ocena z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju przedsięwzięć podejmowanych w praktyce. Związane jest to zwłaszcza z próbą odpowiedzi na pytanie, jakie szanse dla wychodzenia z kryzysu stwarza zrównoważony rozwój oraz jakie powinny być narzędzia i instrumenty jego wdrażania.

Niniejsze opracowanie ma na celu próbę analizy przyczyn kryzysu z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju oraz wskazanie możliwości wykorzystania koncepcji i mechanizmów zrównoważonego rozwoju do rozwiązywania problemów stwarzanych przez kryzys. Jest także próbą wskazania, że wdrażanie zrównoważonego rozwoju powinno być łatwiejsze w okresach, gdy zawodzą tradycyjne mechanizmy rozwoju, a wychodzenie z kryzysu angażuje ogromne środki. Przeznaczenie ich dla „przestawienia” systemu na rozwój zrównoważony może przyspieszyć proces wychodzenia z kryzysu oraz tworzyć warunki zapobiegania kryzysom w przyszłości.

Monografia obejmuje 34 opracowania. Zespół autorski składa się z doświadczonych badaczy od lat zajmujących się problematyką nadzoru korporacyjnego. Oprócz tego jest kilku młodych autorów, dla których zamieszczone w monografii rozważania stanowią przyczynek dla przygotowywanych rozpraw doktorskich i habilitacyjnych. Na uwagę zasługuje wielowątkowy i wielowymiarowy charakter rozważań, prowadzonych w poszczególnych opracowaniach. Dominującym tematem jest problematyka kryzysu gospodarczego i wynikających stąd implikacji dla nadzoru korporacyjnego. Temat ten jest przedstawiany w różnych ujęciach: analizy przypadków, oceny istniejącego otoczenia regulacyjnego, proponowanych kierunków reform systemu. Bardzo ważnym wkładem w dyskusję na temat funkcjonowania nadzoru korporacyjnego są prezentowane przez niektórych autorów wyniki własnych badań empirycznych, prowadzonych na różnych próbach badawczych oraz opracowania o charakterze teoretycznym i metodologicznym.

W kolejnym numerze czasopisma „Nauki o Finansach” zdecydowaliśmy się zachować utrwalony już podział jego treści na działy, zatytułowane Finanse publiczne, Rynki finansowe i Pośrednictwo finansowe. W każdej z tych dziedzin, które nieraz się przenikają, wiele się nadal dzieje. Budzi to słuszne zainteresowanie badaczy, co widać w treści przedstawionego numeru. Pojawiły się jednak nowe zjawiska, takie jak pieniądz wirtualny, które każą zastanowić się nad zrewidowaniem dotychczasowych klasyfikacji. Pragnę zwrócić uwagę, że w niniejszym wydaniu naszego czasopisma aż trzy spośród ośmiu artykułów dotyczą właśnie walut wirtualnych. Przyszłość pokaże, czy zajmą one w świecie finansów miejsce na tyle ważne, by uzasadnić wyodrębnienie nowego działu nauk o finansach. Na razie przedstawiamy Czytelnikom zeszyt ułożony klasycznie, mając nadzieję, że spotka się on z zainteresowaniem.

Zestaw nadesłanych artykułów, które pragniemy zaprezentować w niniejszym wydaniu czasopisma „Nauki o Finansach”, po raz kolejny odzwierciedla różnorodność tematyki, jaką interesują się polscy badacze tej dziedziny nauk ekonomicznych. Prace składające się na zawartość tego numeru, podobnie jak w poprzednim, postanowiliśmy zgrupować w kilka bloków tematycznych. Zatytułowaliśmy je odpowiednio: „Finanse publiczne”, „Finanse przedsiębiorstw, rachunkowość i analiza finansowa” oraz „Rynki finansowe”. Tym razem nie pojawiły się artykuły poświęcone nowinkom, takim jak pieniądz wirtualny, co jednak wcale nie oznacza, że temat ten przestał być aktualny. Szczególną uwagę Czytelników chciałabym zwrócić na artykuł ,,Zmiany struktury obciążeń podatkowych w państwach Unii Europejskiej w okresie kryzysu a przewidywania teorii konkurencji podatkowej”. Przedstawia on nasilające się w warunkach kryzysu zjawisko konkurencji podatkowej, wynikającej z niedostatecznego ujednolicenia prawodawstwa krajów członkowskich, oraz jej konsekwencje dla pełnej integracji gospodarczej. Życzę pożytecznej i interesującej lektury wszystkich opracowań zamieszczonych w prezentowanym numerze.

Problematyka niniejszego zeszytu dziedzinowego Nauki Społeczne na rok 2010 dotyczy całokształtu uwarunkowań, w jakich funkcjonują współczesne społeczeństwa, między innymi społeczeństwo polskie. 2010 rok nie był łatwy nie tylko dla Polaków; prawdopodobnie był szczególnie trudny z powodu światowego kryzysu gospodarczego – według niektórych już minionego, a według innych, ponoszących jego konsekwencje w skali mikro i makro, wciąż trwającego. Tym zagadnieniom poświęcona została główna część opracowania pod zbiorczym tytułem: Zagadnienia polityki społecznej. Jako przykładowe propozycje zagadnień, którym poświęcono artykuły i opracowania, można wskazać:rozważania na temat modelu polskiej polityki społecznej,bezpieczeństwo socjalne w sytuacjach trudnych: starości, niepełnosprawności,problemów w rodzinie, przeobrażenia demograficzne, radość i niepewność związana z wydłużającym się życiem, problematykę dotyczącą pracy, edukacji, migracji. W drugiej części zamieszczono zagadnienia dotyczące różnej tematyki, od bardzo aktualnej (jak wymiana społeczna w Internecie czy ekologia), po historyczną, dotyczącą kinematografii w Polsce międzywojennej.

Ich oszczędności wyparowały po kryzysie w 2008 roku lub z powodu różnych życiowych wypadków. Zamiast przejść na zasłużoną emeryturę, żegnają się z wygodnym życiem, które dotąd wiedli. Sprzedają domy, bo nie mogą ich już utrzymać, przesiadają się do kamperów, przyczep, vanów czy pikapów i ruszają w drogę. Jeżdżą od stanu do stanu w poszukiwaniu dorywczej pracy – na kempingach, przy zbiorach owoców i warzyw, w centrach logistycznych Amazona. Dla wielu firm to pracownicy doskonali. Są wytrwali, odpowiedzialni, doświadczeni, zdeterminowani. Przywożą ze sobą cały swój dobytek, zmieniając postoje przyczep w efemeryczne miasteczka robotnicze, które pustoszeją, kiedy kończy się praca. Nigdzie nie zostają wystarczająco długo, żeby stworzyć związek zawodowy. Niektórzy uważają ich za bezdomnych, ale koczownicy nowej ery nie lubią tej łatki. Mówią o sobie: bezmiejscowi. Twierdzą, że wyrwali się z niewoli czynszów, świadomie wypisali z zepsutego, demoralizującego systemu. Wielu nauczyło się cieszyć nową wolnością. Nawiązują przyjaźnie, dzielą się doświadczeniami, pomagają sobie nawzajem. Reportaż Bruder to nie tylko opowieść o współczesnych nomadach, ale też o niewolniczej pracy, końcu ery emerytur, nierównościach i nowej walce klas.

Ich oszczędności wyparowały po kryzysie w 2008 roku lub z powodu różnych życiowych wypadków. Zamiast przejść na zasłużoną emeryturę, żegnają się z wygodnym życiem, które dotąd wiedli. Sprzedają domy, bo nie mogą ich już utrzymać, przesiadają się do kamperów, przyczep, vanów czy pikapów i ruszają w drogę. Jeżdżą od stanu do stanu w poszukiwaniu dorywczej pracy – na kempingach, przy zbiorach owoców i warzyw, w centrach logistycznych Amazona. Dla wielu firm to pracownicy doskonali. Są wytrwali, odpowiedzialni, doświadczeni, zdeterminowani. Przywożą ze sobą cały swój dobytek, zmieniając postoje przyczep w efemeryczne miasteczka robotnicze, które pustoszeją, kiedy kończy się praca. Nigdzie nie zostają wystarczająco długo, żeby stworzyć związek zawodowy. Niektórzy uważają ich za bezdomnych, ale koczownicy nowej ery nie lubią tej łatki. Mówią o sobie: bezmiejscowi. Twierdzą, że wyrwali się z niewoli czynszów, świadomie wypisali z zepsutego, demoralizującego systemu. Wielu nauczyło się cieszyć nową wolnością. Nawiązują przyjaźnie, dzielą się doświadczeniami, pomagają sobie nawzajem. Reportaż Bruder to nie tylko opowieść o współczesnych nomadach, ale też o niewolniczej pracy, końcu ery emerytur, nierównościach i nowej walce klas.

Zmiany klimatu, utrata bioróżnorodności, wylesianie czy zakwaszanie oceanów - to kilka z dziewięciu granic planetarnych, które określają, jak wielkim obciążeniem dla środowiska jesteśmy. Przekroczyliśmy już pięć z nich. Czy będziemy masowo umierać z gorąca? Jak ważne są dla nas komary? Czy więcej czasu wolnego może nas uratować? I jakie nauki płyną dla nas z Doliny Muminków? Dziennikarz Tomasz Borejza rozmawia z naukowcami na temat kryzysu klimatycznego i jego bezpośredniego wpływu na Polskę i Polaków. Czy jesteśmy w stanie odwołać katastrofę?

Mała Ryfka jest bystra, niepokorna, mocna. Petra Wapno, kucharka i opiekunka Ryfki, ledwo może za nią nadążyć. Ale przystaje na wszystkie szalone pomysły dziewczynki, bo kocha ją jak własne dziecko. Kiedy wybucha wojna, wyprowadza małą z getta. Zaczynają niebezpieczną wędrówkę, przygarniając po drodze małą cygańską dziewczynkę Zorę. Traumatyczna i metafizyczna odyseja, pełna mrożących krew w żyłach zdarzeń i cudownych zbiegów okoliczności. Kończy się niezwykle - na granicy polsko-białoruskiej, przy zielonej lampie, wywieszanej o zmroku. Kogo przyjmie dorosła już Zora, jakie odysejki uratuje?

Autorzy podejmują niezwykle ważne i aktualne problemy związane z pedagogiką i edukacją w obliczu coraz silniej zaznaczającego się kryzysu zaufania, wspólnotowości i autonomii w różnych sferach życia. Na podstawie badań, kierując się troską o polskie społeczeństwo, a zwłaszcza o młode pokolenie, które doświadcza życia w warunkach podziałów i destrukcji wspólnoty obywatelskiej, postulują podejmowanie działań na rzecz poprawy jej kondycji i jakości oraz rewitalizacji życia społeczno-edukacyjnego z wykorzystaniem kanonu wartości edukacyjnych, społecznych i kulturowych, a także regeneracji i wzmocnienia więzi społecznych. Książka jest adresowana do odbiorców ze środowiska akademickiego i oświatowego, szczególnie do naukowców zajmujących się pedagogiką i naukami pokrewnymi, nauczycieli, dyrektorów szkół, studentów studiów pedagogicznych i nauczycielskich, oraz do przedstawicieli administracji rządowej i samorządowej. Inicjatywa wydania tomu wiąże się bezpośrednio z jubileuszowym X Ogólnopolskim Zjazdem Pedagogicznym „Pedagogika i edukacja wobec kryzysu zaufania, wspólnotowości i autonomii”, który odbył się w dniach 18–20 września 2019 roku w Warszawie. Prezentowane na Zjeździe referaty skłoniły do namysłu nad kondycją polskiej pedagogiki i edukacji. Odsłoniły „janusowe oblicze” zjawiska kryzysu, złożoność uwarunkowań kryzysu zaufania, wspólnotowości i autonomii, w tym w instytucjach edukacyjnych, oraz sposoby jego przezwyciężania. The authors call for taking measures to improve the state and the quality of civic community and to revitalize socio-educational life, using the canon of educational, social and cultural values, as well as to regenerate and strengthen social bonds. The book is addressed to scholars, especially those whose main fields of study are pedagogy and related sciences, to teachers, school headmasters, students of pedagogy and education and to local and government administration members.

Teksty prezentowane Czytelnikowi w niniejszej publikacji są autorstwa badaczy z wielu różnych polskich ośrodków akademickich, zajmujących się tematyką mię-dzynarodowych stosunków gospodarczych. Zagadnienia w nich poruszane są zasad-niczo również dość zróżnicowane, ale ich wspólny mianownik stanowi zjawisko regionalizacji w gospodarce światowej oraz procesy, szanse i zagrożenia z nim związane. W pierwszej części książki znalazło się jedenaście artykułów skupiających się na wyzwaniach, z jednej strony mających swoje źródło w gospodarce europejskiej, a z drugiej będących w swoim charakterze globalnymi, ale oddziałującymi z dużą mocą na państwa leżące na naszym kontynencie. Wyzwania te siłą rzeczy w bardziej lub mniej bezpośredni sposób dotykają także Polski. Wynika to w znacznym stopniu z faktu przynależności do Unii Europejskiej, która – warto podkreślić w kontekście przewodniego zagadnienia niniejszej publikacji – jest właśnie przykładem struktury o charakterze regionalnym. Niemniej najważniejszą przesłanką wiążącą tego typu wyzwania z naszym krajem jest zaawansowany stopień faktycznej integracji gospo-darki polskiej z europejską, wyrażający się chociażby rozwojem wymiany między-narodowej, przepływami kapitału czy migracjami ludności. Druga część niniejszego opracowania poświęcona jest procesom zachodzącym w innym regionie – na kontynencie azjatyckim. Jak wskazują już same tytuły dzie¬sięciu tekstów, które się składają na ten fragment książki, skala zróżnicowania i za-awansowania zjawisk o charakterze regionalnym w tej części globu jest znacząca, a przesłanki i uwarunkowania odmienne w stosunku do Europy. Prym w tej części świata pod wieloma względami wiodą Chiny i chociaż ich rola w globalnej gospo¬darce wciąż wzrasta, to trzeba przypomnieć, że odbywa się to nie bez pewnych za¬kłóceń, nasilających się w ostatnim czasie. Udział w umacnianiu się potęgi regionu azjatyckiego mają także Indie, Japonia czy Korea Południowa. Szczegółowym za-gadnieniom dotyczącym czterech wymienionych państw poświęcona jest przeważa-jąca część artykułów w tej części książki. Dziewięć tekstów umieszczonych na końcu publikacji skupia się z kolei na pro-blemach gospodarczych ściśle związanych z Polską. Problemy te to m.in. wymiana z zagranicą, działalność korporacji transnarodowych, zróżnicowanie poziomu życia czy wpływ rozwiązań przyjętych w Unii Europejskiej na funkcjonowanie samorzą¬du terytorialnego oraz na logistykę. Analizowane obszary łączy przede wszystkim to, że w dużej mierze dotykają ich zachodzące w bezpośrednim otoczeniu naszego kraju procesy regionalizacji oraz związane z nimi szanse i zagrożenia. Wawrzyniec Michalczyk

Pojęcie trwałości w gospodarowaniu pojawiało się już kilkaset lat temu. W 1713 r. posługiwał się nim H.C. Carlowitz w odniesieniu do gospodarki leśnej, a w XIX wieku G.P. Marsh w relacji do niekorzystnych skutków rozwoju gospodarczego. Termin „rozwój trwały i zrównoważony” (sustainable development) oficjalnie po raz pierwszy pojawił się podczas Konferencji Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) w Sztokholmie w 1972 r. Od tamtego czasu powstało wiele definicji tego procesu, a większość z nich nawiązuje do tej, którą przedstawiono w Raporcie Komisji Brundtland „Nasza wspólna przyszłość” w 1987 r. Według niej rozwój trwały i zrównoważony opiera się na zaspokajaniu potrzeb teraźniejszości bez ryzyka uniemożliwienia zaspokajania potrzeb przyszłych pokoleń. Prawo przyszłych pokoleń do zaspokajania ich potrzeb rozwojowych implikuje potrzebę stworzenia określonych ram instytucjonalno-prawnych stymulujących zmiany działalności ekonomicznej i społecznej w kierunku ochrony zasobów środowiska. Polityka rozwoju zrównoważonego jest formułowana i wdrażana w skali globalnej, regionalnej, makroekonomicznej i lokalnej. Niniejsze opracowanie ma na celu wskazanie współczesnych trendów zmian jej podstaw teoretycznych, a także charakterystykę wybranych obszarów działań realizacyjnych. […] Prezentowane artykuły stanowią wkład do dyskusji nad ewolucją teorii rozwoju zrównoważonego i możliwościami jej urzeczywistnienia w praktyce, nad uwarunkowaniami wdrażania działań formułowanych na szczeblu Unii Europejskiej oraz na poziomie państw członkowskich (w tym adresowanych do podmiotów w skali lokalnej). Dotyczy to zarówno polityk makroekonomicznych, jak i sektorowych – w tym polityki środowiskowej. Skuteczność i efektywność tych działań może być odpowiedzią na wiele współczesnych wyzwań gospodarczych, społecznych i politycznych. Karol Kociszewski