W tomie 4 cyklu zostały opisane zagrożenia naturalne i cywilizacyjne, wynikające z narastania terroryzmu, konfliktów i problemów społecznych, coraz większej liczby odnotowywanych chorób cywilizacyjnych, wyczerpania nieodnawialnych źródeł energii oraz zasobów planety, a także wielu aspektów codziennego życia niosących ze sobą brak poczucia bezpieczeństwa człowieka.

Publikacja opiera się na interdyscyplinarnym i multidyscyplinarnym podejściu do przedmiotowej problematyki, bazując na analizie aktualnego stanu bezpieczeństwa narodowego w wymiarze wewnętrznym, z uwzględnieniem zewnętrznych determinantów zmian w perspektywie nauk humanistycznych, ekonomicznych, prawnych, wojskowych itd. Połączenie teoretycznej analizy wskazanych zagadnień z ich praktycznym wymiarem pozwoliło uzyskać wielowymiarową ocenę stanu bezpieczeństwa państwa i jego uwarunkowań natury wewnętrznej i zewnętrznej.

Konflikt jest jednym z najpowszechniej występujących zjawisk społecznych, jego skutki zaś dotykają różnych aspektów życia publicznego, wpływają również na kondycję społeczeństwa. Konflikty etniczne i wyznaniowe niejednokrotnie stymulują takie zjawiska jak ekskluzja określonych grup narodowościowych i religijnych, wzrost bezrobocia, ubóstwo, wzrost przestępczości, czyli zjawiska bardzo istotne z perspektywy bezpieczeństaw społecznego, stanowiąc tym samym jego zagrożenie. Redaktorzy publikacji starali się uchwycić różne aspekty zjawiska, stąd też zakres tematyczny zgromadzonych w niniejszym tomie prac naukowych jest bardzo szeroki.

Kwestie religijne i etniczne stają się współcześnie jednym z najbardziej istotnych komponentów konfliktów, decydując niejednokrotnie o ich trwałości, eskalacji i brutalności. Praca stanowi owoc wspólnego przedsięwzięcia, w którym z różnych perspektyw badawczych została naświetlona problematyka bezpieczeństwa narodowego: socjologicznej, antropologicznej, politologicznej, historycznej czy w końcu prawniczej. Walorem książki jest prezentacja różnych naukowych dyskursów na temat bezpieczeństwa narodowego. Z jednej strony praca zawiera ciekawy materiał ilustracyjny, z drugiej, posiada także walor porządkujący pojęcia konfliktu etnicznego czy wyznaniowego oraz bezpieczeństwa narodowego.

Konflikt o panowanie nad światem stał się faktem. Czy Polska ma pomysł na swoją pozycję w tej rozgrywce? Z jednej strony mamy walczącą o utrzymanie imperialnego statusu Rosję, z drugiej – mające swoje cele kraje Europy Zachodniej, z Niemcami i Francją na czele. Nad głowami tych graczy rozgrywa się konflikt USA–Chiny, a w samym sercu coraz bardziej rozgrzanego tygla interesów tkwi Polska. Czy polskie państwo ma obecnie przemyślaną strategię? Jak powinna ona wyglądać? Czy grozi nam wojna? Co z naszymi elitami politycznymi w nowych, dużo trudniejszych czasach? To pytania, na które wszyscy – jeśli chcemy być świadomymi obywatelami – musimy sobie szczerze odpowiedzieć. Jacek Bartosiak wyjaśnia, dlaczego na naszych oczach stary ład przestał obowiązywać i znów stosuje się dawne chwyty, które już nigdy nie miały być używane. Opisuje rywalizację i wojnę, która trwa, choć nie zawsze jesteśmy jej świadomi.

Prawda o Edwardzie Snowdenie i kulisach jego dramatycznej decyzji. Prawda o masowej inwigilacji i o tym, że z internetowych konsumentów staliśmy się internetowym towarem, a instytucje rządowe bez żadnej kontroli mogą czytać w naszych urządzeniach jak w otwartej księdze. Snowden, CIA, NSA. Od zafascynowanego technologią chłopca po amerykańskiego cyberszpiega. Od szczęśliwego dzieciństwa po skomplikowaną dorosłość i czyn, który wstrząsnął światem. W 2013 roku 29-letni wówczas Edward Snowden – były agent Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA) i pracownik kontraktowy Agencji Bezpieczeństwa Narodowego (NSA) – zaszokował świat, odchodząc z amerykańskiego wywiadu i ujawniając, że rząd Stanów Zjednoczonych w tajemnicy pracuje nad metodami przechwytywania i rejestrowania wszystkich rozmów telefonicznych, wiadomości tekstowych i e-maili. Sześć lat po tym głośnym wydarzeniu Snowden w swojej książce po raz pierwszy ujawnia, jak sam pomagał tworzyć ten system oraz jak ostatecznie głos sumienia pchnął go do trudnych życiowych decyzji.

W jaki sposób Glenn Greenwald wszedł w posiadanie materiałów, które komputerowy geniusz Edward Snowden wykradł z Agencji Bezpieczeństwa Narodowego (NSA)? Kim tak naprawdę jest Snowden? Jakie tajemnice zawierają jeszcze jego archiwa? Jakie intencje kierowały nim, kiedy kopiował dane, które wstrząsnęły światową polityką? Dlaczego wybrał Rosję jako miejsce ucieczki? Czy w świecie nieustannej inwigilacji uda mu się znaleźć azyl? Edward Snowden wybrał Glenna Greenwalda, aby powierzyć mu dokumenty, które nieodwracalnie zmieniły świat. W maju 2013 roku wyruszył do Hongkongu na spotkanie z anonimowym informatorem, który twierdził, że dysponuje zdumiewającymi dowodami na to, że amerykański rząd szpieguje nie tylko podejrzanych o terroryzm, ale również własnych obywateli, światowych polityków, a do tego ma możliwość inwigilacji każdego z nas. Akta, które przekazał Greenwaldowi wywołały niedowierzanie, potem szok, a w końcu trwającą do dziś debatę na temat szans na uratowanie naszej prywatności w sieci. A kim jest sam Edward Snowden? Bohaterem, który poświęcił własne życie, by ostrzec świat? Egocentrykiem, który w imię sławy zaryzykował bezpieczeństwo własnego kraju? „Pożytecznym idiotą”, którego „sensacje” oddały wrogom Ameryki jej najcenniejszą broń - dostęp do informacji? Za ujawnienie i opisanie „sprawy Snowdena” redakcje gazet „The Guardian” i „The Washington Post” otrzymały Nagrodę Pulitzera w kategorii „Służba publiczna”.

W numerze [Contents] S T U D I A [ S T U D I E S ] Edward Haliżak: Międzynarodowe studia bezpieczeństwa – subdyscyplina nauki o stosunkach międzynarodowych [International Security Studies as a Sub-discipline of International Relations], doi 10.7366/020909613201701, s. 9–34; Janusz Symonides: Traktat o zakazie broni nuklearnej [Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons], doi 10.7366/020909613201702, s. 35–50; Anna Wojciuk: Od zagrożenia normatywnego do soft power: teoretyczne aspekty analizy dyfuzji modeli instytucjonalnych [From Normative Threat to Soft Power: Theoretical Aspects of Diffusion Analysis of Institutional Models], doi 10.7366/020909613201703, s. 51–64; Tomasz Grzegorz Grosse: Woods jako reżim geoekonomiczny [Bretton Woods as a Geoeconomic Regime], doi 10.7366/020909613201704, s. 65– 82; Grażyna Michałowska: Dzieci uchodźcy [Juvenile Refugees], doi 10.7366/020909613201705, s. 83–104; Rafał Ulatowski: Zagraniczna polityka kulturalna i edukacyjna Niemiec [Germany’s Foreign Cultural and Educational Policy], doi 10.7366/020909613201706, s. 105–122; Weronika Garbacz: Dyplomacja ekonomiczna w paradygmacie realistycznym – próba konceptualizacji pojęcia [Conceptualising Economic Diplomacy within the Realist Paradigm], doi 10.7366/020909613201707, s. 123–142; Zhang Chunyan, Zeng Xiangyu: Water Crises, Water Disputes and Water Cooperation: New Perspectives for Sino-Indian Relations, doi 10.7366/020909613201708, s. 143–162; Jolanta Sierańska: Wyzwania polityki handlowej Nowej Zelandii [The Challenges of New Zealand’s Trade Policy], doi 10.7366/020909613201709, s. 163–188. S P R A W O Z D A N I E [ R E P O R T S ] Anna Pochylska, Piotr Śledź, Anna Walkowiak: Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji naukowej „Zbigniew Brzeziński: myśl – działanie – dziedzictwo”, Warszawa, 20–21 października 2017 r., s. 189–202 [Report on the international academic conference 'Zbigniew Brzeziński: Thought – Politics – Legacy', Warsaw, 20–21 October 2017], s. 189–202. R E C E N Z J E [ R E V I E W S ] Grażyna Michałowska: Agnieszka Bieńczyk-Missala, Zapobieganie masowym naruszeniom praw człowieka [Preventing Mass Violations of Human Rights], s. 203–205; Andrzej Szeptycki: Olga Wasiuta, Sergiusz Wasiuta, Wojna hybrydowa Rosji przeciwko Ukrainie [Russia’s Hybrid War Against Ukraine], s. 206–211; Filip Urbański: Philip Muehlenbeck, Czechoslovakia in Africa, 1945–1968, s. 212–217.

„Współczesną wojnę” rozpoczyna reportaż o najważniejszym konflikcie 2022 roku. To wynik trzech podróży dokumentacyjnych autorki w kluczowych etapach wojny w Ukrainie oraz wszechstronnego doświadczenia dziennikarskiego w tematach kryminalnych i społecznych. Reportaż przestawia wojnę obrazami. Kopińska rozmawiała z czołowymi ukraińskimi politykami, ludźmi, którzy w wojnie stracili bliskich, dowódcami oraz żołnierzami. Kolejne teksty i felietony to historie najważniejszych konfliktów i niepokojów ostatnich lat – COVID-19, decyzja Trybunału Konstytucyjnego o zmianie prawa aborcyjnego, przestępstwa Kościoła, upadek autorytetów, manipulowanie opinią publiczną. Z dużą wiedzą o traumie i procesach społecznych autorka przybliża nam współczesny świat. Każdy rozdział to rada, pokazująca w jak wielkim stopniu Twój głos ma znaczenie.