Tytułowy problem recenzowanej monografii – bezpieczeństwo Europy Środkowo-Wschodniej w perspektywie narodowej i międzynarodowej ma obecnie ważne znaczenie zarówno naukowe jak i praktyczne. W świetle dominujących opracowań i analiz recenzowana praca stanowi oczekiwane i interesujące uzupełnienie prezentujące interdyscyplinarne ujęcie tematu. Wzbogaceniem jest spojrzenie na temat przez pryzmat nowych, dynamicznych zjawisk i procesów zachodzących w regionie, jego bezpośrednim sąsiedztwie i działaniach mocarstw, organizacji międzynarodowych. Dominujące jest ujęcie z perspektywy nauk o bezpieczeństwie. Z recenzji prof. dr. hab. Waldemara Kaczmarka Wiesław Śmiałek – doktor nauk humanistycznych, specjalność: bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe. Absolwent akademii wojskowych, studiów podyplomowych i kursów specjalistycznych z zakresu bezpieczeństwa międzynarodowego, m.in. The Naval Justice School – Szkoła Sprawiedliwości Marynarki Wojennej USA; The NATO School – SHAPE – Szkoła Kwatery Głównej Połączonych Sił Zbrojnych NATO w Europie – Oberammergau (Niemcy). Adiunkt na Wydziale Bezpieczeństwa, Logistyki i Zarządzania Wojskowej Akademii Technicznej. Doświadczenie naukowo-dydaktyczne: nauczyciel akademicki na Wydziale Strategiczno-Obronnym Akademii Obrony Narodowej Krajowej Szkoły Administracji Publicznej oraz na Uniwersytecie Warszawskim (ISM). Autor i redaktor naukowy ponad stu publikacji polsko- i obcojęzycznych. Promotor ponad dwustu prac magisterskich i licencjackich. Uczestnik ponad 15 programów naukowo-badawczych międzynarodowych (NATO, V4, Austria, Czechy), międzyresortowych, resortowych i uczelnianych. Zainteresowania naukowo-dydaktyczne: bezpieczeństwo międzynarodowe (Europa i Azja), polityka zagraniczna i bezpieczeństwa RP, teoria konfliktów i wojen, siły zbrojne w państwie. Łukasz Kominek – absolwent Wydziału Cybernetyki Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie, członek Stowarzyszenia Euroatlantyckiego SEA, Przewodniczący Zarządu Koła Naukowego Bezpieczeństwa Narodowego Wojskowej Akademii Technicznej oraz Samorządu Doktorantów Wojskowej Akademii Technicznej. Doświadczenie zawodowe zdobywał w licznych instytucjach bezpieczeństwa. Doktorant w dyscyplinie nauki o bezpieczeństwie na Wojskowej Akademii Technicznej. Zainteresowania badawcze koncentrują się przede wszystkim na tematyce bezpieczeństwa azjatyckiego, geopolityki, geostrategii, stosunkach międzynarodowych, wojskowości, szeroko rozumianym bezpieczeństwie i historii. Olivér Balogh – absolwent Wydziału Cybernetyki Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie. Stypendysta Rządu Rzeczpospolitej Polskiej. Doktorant w dyscyplinie nauki

Najpierw błędy popełnili politycy, potem generałowie. W efekcie zwykli żołnierze znaleźli się w bagnie. By ocalić życie, musieli wznieść się na wyżyny bohaterstwa. Tak bywało w Wietnamie, tak było w somalijskim Mogadiszu i podobnie stało się w irackiej Karbali. Wiosną 2004 roku islamska Armia Mahdiego zaatakowała polskie oddziały w naszej strefie stabilizacyjnej w środkowym Iraku. Generałowie stracili kontrolowane dotąd miasta: An-Nadżaf, Al-Kut, Ad-Diwanijję, Al-Hillę i Karbalę, święte miasto szyitów. Musieliśmy oddać koszary, pałace gubernatorskie i siedziby władz – wszystkie oprócz ratusza w Karbali. Kapitan Grzegorz Kaliciak z kilkudziesięcioosobowym oddziałem przez trzy dni i trzy noce odpierał tam szaleńcze szturmy dziesięciokrotnie liczniejszych przeciwników. Była to największa bitwa Polaków od czasów II wojny światowej. Książka jest relacją uczestników tamtych zdarzeń. Jest też hołdem oddanym odwadze polskich żołnierzy.

Konflikt o panowanie nad światem stał się faktem. Czy Polska ma pomysł na swoją pozycję w tej rozgrywce? Z jednej strony mamy walczącą o utrzymanie imperialnego statusu Rosję, z drugiej – mające swoje cele kraje Europy Zachodniej, z Niemcami i Francją na czele. Nad głowami tych graczy rozgrywa się konflikt USA–Chiny, a w samym sercu coraz bardziej rozgrzanego tygla interesów tkwi Polska. Czy polskie państwo ma obecnie przemyślaną strategię? Jak powinna ona wyglądać? Czy grozi nam wojna? Co z naszymi elitami politycznymi w nowych, dużo trudniejszych czasach? To pytania, na które wszyscy – jeśli chcemy być świadomymi obywatelami – musimy sobie szczerze odpowiedzieć. Jacek Bartosiak wyjaśnia, dlaczego na naszych oczach stary ład przestał obowiązywać i znów stosuje się dawne chwyty, które już nigdy nie miały być używane. Opisuje rywalizację i wojnę, która trwa, choć nie zawsze jesteśmy jej świadomi.

W prezentowanym tomie Autorzy poszczególnych rozdziałów przeanalizowali bardzo istotną kwestię z punktu widzenia funkcjonowania wojska, jaką jest wpływ uwarunkowań środowiska naturalnego na prowadzenie różnego typu działań wojskowych od okresu starożytności do początku XXI stulecia Prowadząc działania wojenne, armie zmagają się nie tylko z siłami nieprzyjaciela, lecz z tym wszystkim, co można określić mianem natury. Warunki atmosferyczne, środowisko geograficzne, przeszkody wodne, dzikie zwierzęta czy dziewicza i nieodgadniona puszcza niejednokrotnie wpływały na przebieg bitew czy wojen. Ci, którzy potrafili siły natury przezwyciężyć lub wykorzystać, często zapisywali się na kartach historii jako wielcy zwycięzcy i wybitni dowódcy. Z drugiej strony przyroda potrafiła bezlitośnie obejść się z wielkimi wodzami, łamiąc kariery i niszcząc ich armie. W książce przedstawiono zagadnienia dotychczas słabo jeszcze przebadane, w czym tkwi wartość naukowa i poznawcza tej pozycji. Różnorodność omawianej tematyki stanowi niewątpliwie atut tomu, który jest wysiłkiem intelektualnym siedemnastu Autorów. Redaktorzy publikacji wierzą, że zamieszczone w tym tomie artykuły będą interesujące i inspirujące zarówno dla specjalistów, jak i miłośników historii. Uzupełnieniem podjętej tematyki jest tom pierwszy monografii, zawierający siedemnaście tekstów. Tadeusz Grabarczyk Magdalena Pogońska-Pol

Teoretyczne rozważania o aktywności podmiotów na poziomach międzynarodowym, regionalnym i krajowym. Polityczne i prawne aspekty perspektyw finansowych oraz problemy ekonomiczne w UE. Komunikacja międzykulturowa i dyplomacja publiczna w Europie. Numer zawiera część teoretyczną poświęconą rozważaniom na temat aktywności podmiotów na poziomach międzynarodowym, regionalnym i krajowym oraz artykuły poświęcone: politycznym i prawnym aspektom perspektyw finansowych, problemom ekonomicznym w UE, komunikacji międzykulturowej i dyplomacji publicznej w Europie. Zeszyt w języku angielskim. Theoretical reflection on the activity of entities at international, regional and national levels. Political and legal aspects of the financial perspectives and economic problems in EU. Intercultural communication and public diplomacy in Europe.

Monografia prezentuje problematykę akcesji Polski do NATO oraz roli tego sojuszu dla bezpieczeństwa Polski, Europy i świata. Jako szczególną wartość można podkreślić włączenie ważnych tematów kierowanych ku przyszłości, tak jak aktualnie toczące się konflikty z uczestnictwem członków NATO, wpływ innych mocarstw na pozycje i opcje Sojuszu, rozwój stosunków transatlantyckich lub znaczenie cyberprzestrzeni.

W numerze [Contents] S t u d i a [S t u d i e s] Edward Haliżak: Stosunki USA–Chiny: falsyfikacja hipotezy „pułapki Tukidydesa” [US–China Relations: Falsification of the ‘Thucydides Trap’ Hypothesis], doi 10.7366/020909614201601, s. 9–32; Magdalena Kozub-Karkut: Teorie stosunków międzynarodowych a badanie polityki zagranicznej [International Relations Theories vis-à-vis Foreign Policy Studies], doi 10.7366/020909614201602, s. 33–50; Krzysztof Miszczak: Raisons d’État. EU Security and Defence Policy Framework in the Context of Polish and German Interests. An Analysis, doi 10.7366/020909614201603, s. 51–66; Olga Barburska: Podstawy normatywne funkcjonowania Unii Europejskiej w stosunkach międzynarodowych – ujęcie teoretyczne [The Normative Basis of the Functioning of the European Union in International Relations – A Theoretical Approach], doi 10.7366/020909614201604, s. 67–90; Joanna Starzyk-Sulejewska: Stosunki Unii Europejskiej z Organizacją Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) [The Relations between the European Union and the Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO)], doi 10.7366/020909614201605, s. 91–110; Paula Marcinkowska: The Scope of Influence of the Central and Eastern European Member States of the EU on Shaping the EU’s Policy towards Russia – The Case of the Visegrad Countries, doi 10.7366/020909614201606, s. 111–122; Rafał Ulatowski: Międzynarodowy wymiar bezpieczeństwa energetycznego Chin [The International Dimension of China’s Energy Security], doi 10.7366/020909614201607, s. 123–138; Anna Wróbel: Sektor usług w negocjacjach Transatlantyckiego Partnerstwa na rzecz Handlu i Inwestycji [The Services Sector in Negotiations of the Transatlantic Trade and Investment Partnership], doi 10.7366/020909614201608, s. 139–156; Marcin Florian Gawrycki: Analiza polityki zagranicznej państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów (II) [An Analysis of the Foreign Policy of Latin American and Caribbean Countries (Part 2)], doi 10.7366/020909614201609, s. 157–200; Alicja Curanović: Symboliczna potęga Rosji w XXI wieku [Russia’s Symbolic Power in the 21st Century], doi 10.7366/020909614201610, s. 201–220; Irena Popiuk-Rysińska: Rada Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych po zimnej wojnie [The UN Security Council after the Cold War], doi 10.7366/020909614201611, s. 221–242; Karina Paulina Marczuk: Public Diplomacy in the Service of the National Interest – Australia’s “Stopping the Boats” Campaign, doi 10.7366/020909614201612, s. 243–252; Katarzyna Kołodziejczyk: Przyszłość grupy krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku [The Future of the African, Caribbean and Pacific Group of States], doi 10.7366/020909614201613, s. 253–264; Ashik KC: Different Strokes for Different Folks: Azerbaijan’s Geopolitical Orientation between the EU and Russia, doi 10.7366/020909614201614, s. 265–276; Deepen Bista: Post-Maidan European Union’s Support to the Economic Transformation of Ukraine, doi 10.7366/020909614201615, s. 277–292; Maria Pasztor, Dariusz Jarosz: Władze komunistyczne w Polsce a ruch miast bliźniaczych w Europie [Communist Authorities in Poland and the Twin Towns Movement in Europe], doi 10.7366/020909614201616, s. 293–314. S p r a w o z d a n i a [R e p o r t s] Alicja Curanović, Szymon Kardaś: Sprawozdanie z konferencji jubileuszowej „Stosunki międzynarodowe w czasach globalnego kryzysu” z okazji 40-lecia Instytutu Stosunków Międzynarodowych, Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski, 5 grudnia 2016 roku [Report on the jubilee conference “Stosunki międzynarodowe w czasach globalnego kryzysu” on the occasion of the 40th anniversary of the Institute of International Relations, Faculty of Political Science and International Studies, University of Warsaw, 5 December 2016], s. 315–323; Andrzej Szeptycki: Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji naukowej „Polska nauka o stosunkach międzynarodowych: doświadczenia dla Ukrainy”, Warszawa, 16 grudnia 2016 roku [Report on the international academic conference “Polska nauka o stosunkach międzynarodowych: doświadczenia dl (...)