Praca seksualna na ziemiach polskich na przełomie XIX i XX wieku była nie tylko zjawiskiem społecznym, problemem prawnym i zdrowotnym, ale również chętnie używaną figurą retoryczną. O prostytucji jako zarazie moralnej grzmiały Kościół i towarzystwa abstynenckie, o niebezpieczeństwie dla płodności i rozsadniku epidemii chorób wenerycznych wypowiadali się lekarze, o zgubnych skutkach społecznych, biedzie i wykorzystywaniu dziewczyn z proletariatu pisali socjaliści. Emancypantki upatrywały w pracy seksualnej źródło chorób i powód rozpadu rodzin. Jak wyglądało życie ówczesnych pracownic seksualnych? Dlaczego powszechnie uznawano je za zagrożenie dla społeczeństwa? Alicja Urbanik-Kopeć wypełnia białe plamy w społecznej historii kobiet.

W jaki sposób design i designerzy kształtują przestrzeń miejską i relacje społeczne? Jak należy projektować przestrzeń miejską, by coraz lepiej odpowiadała potrzebom jej użytkowników? Praca mieści się w rodzącej się dopiero subdyscyplinie socjologii designu, przedstawia działania, w wyniku których przestrzeń miejska mogłaby lepiej odpowiadać zróżnicowanym potrzebom obecnych i przyszłych społeczeństw. Dotyczy kwestii niezwykle istotnych z punktu widzenia nie tylko wąskiego grona specjalistów zajmujących się problematyką designu miejskiego, ale również każdego mieszkańca miasta i osób miastem zarządzających. O jej wyjątkowości świadczy innowacyjność w wyborze problematyki, wartość poznawcza i wartość zgromadzonego materiału empirycznego. Oryginalne badania przeprowadziła autorka z najważniejszymi ekspertami zajmującymi się designem w Polsce, a także z ekspertami z czterdziestu siedmiu krajów. Doktor Magdalena Piłat-Borcuch jest adiunktem na Wydziale Prawa, Administracji i Zarządzania Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Jej zainteresowania naukowe skupiają się przede wszystkim na socjologii designu, mieście i designie miejskim. Jest autorką kilkudziesięciu publikacji związanych z tą problematyką.

Książka dotyczy najważniejszych mechanizmów i uwarunkowań procesu włączania w system bankowy poprzez podnoszenie świadomości finansowej społeczeństwa. Ze względu na prognozowane trendy demograficzne, prowadzące do zjawiska starzenia się całego społeczeństwa, w książce opisano wybrany element koncepcji silver economy, jakim jest aktywne uczestnictwo osób w wieku powyżej 50. roku życia w życiu społecznym, warunkowane świadomym i odpowiedzialnym korzystaniem z dostępnych produktów i usług finansowych. Diagnoza skali wykluczenia finansowego i poziomu wiedzy finansowej pozwoliła na wskazanie zależności między posiadaną wiedzą (zarówno teoretyczną, jak i praktyczną) a zakresem włączenia w system finansowy (w tym zwłaszcza bankowy). Analiza dostępności i atrakcyjności ofert bankowych dedykowanych osobom z segmentu 50+ oraz przegląd i ocena działań prowadzonych na rzecz zwiększenia wiedzy finansowej były podstawą do sformułowania rekomendacji pod adresem instytucji sektora bankowego oraz organizacji rządowych i pozarządowych, które mogą przyczynić się do wzmacniania kompetencji finansowych konsumentów powyżej 50. roku życia. Monografia jest efektem badań prowadzonych w ramach działalności statutowej oraz projektu „«Włączenie bankowe» jako kluczowy standard w realizacji koncepcji silver economy w województwie łódzkim”, finansowanego przez Bank Zachodni WBK w ramach programu „Santander Universidades”.

Oddajemy w ręce Czytelników kolejny numer czasopisma „Informatyka Ekonomiczna”. Jak każdy wcześniejszy zeszyt również ten ma unikatowy charakter. Głównymi przesłankami dla stworzenia tego zbioru była chęć zaprezentowania różnorodności poglądów oraz przemyśleń Autorów, wynikających z doświadczeń zdobytych w trakcie wieloletniej praktyki związanej z tworzeniem, doskonaleniem oraz implementacją nowoczesnych technologii w organizacjach. Wybrane do opublikowania w aktualnym numerze „Informatyki Ekonomicznej” opracowania otrzymały pozytywne recenzje. Redaktor niniejszego wydania pragnie wyrazić wdzięczność wszystkim Autorom, którzy zechcieli podzielić się swoimi doświadczeniami oraz poglądami. Ponadto składa podziękowania Recenzentom za wnikliwe i rzeczowe oceny przedkładanych prac. Iwona Chomiak-Orsa

Transformacja ustrojowa w Polsce, której 30. rocznica przypada w 2019 r., była złą zmianą dla robotników przemysłowych. Zlikwidowano miejsca pracy m.in. dla górników kopalni z Wałbrzycha i robotnic dolnośląskich fabryk, dla górników i hutników z Katowic, dla stoczniowców z Gdyni i Gdańska, dla robotników fabryki produkującej traktory w Warszawie, dla robotników fabryki produkującej aparaturę elektryczną w Przasnyszu, dla kucharek zakładu odzieżowego w Gorzowie Wielkopolskim, dla robotnic wyrabiających pluszaki w fabryce zabawek oraz dla dziewiarek z fabryki ubrań w Siedlcach. Książka opowiada o losach zawodowych przedstawicieli tych grup po 1989 r. Nie są to scenariusze karier „od pucybuta do milionera”. W kraju, który podlegał głębokiej deindustrializacji, zdobyte przez nich w PRL-u umiejętności zawodowe stały się niepotrzebne. Doświadczyli bezrobocia i podejmowali prace dorywcze, po czym znaleźli zatrudnienie jako ochroniarze/portierzy bądź osoby sprzątające. Przez długie lata doświadczali radykalnego wyzysku. Pracowali za 7, 5, a nawet 3 zł za godzinę. Po 300, 400, a nawet 500 godzin w miesiącu. Ich sytuacja uległa poprawie po 2017 r., niemniej jednak w 30. rocznicę transformacji ustrojowej nie mają chęci do świętowania. Nie o takiej Polsce marzyli.

Konińskie Studia Społeczno-Ekonomiczne to czasopismo naukowe, które zrodziło się z potrzeby poszukiwań wspólnego mianownika między różnymi doświadczeniami jednostek zarówno na płaszczyźnie społecznej, osobistej, a przede wszystkim badawczej. Czasopismo to ex definitione ma charakter interdyscyplinarny, zaś poszukiwania naukowe mają wymiar „wielowarstwowy”, czyli nie zamykamy się, np.: na określonej metodologii, czy dziedzinie nauki, ale propagujemy transdyscyplinarne podejście w proponowanych tekstach autorów. W związku z tym pragniemy by na łamach naszego czasopisma poruszano zagadnienia z zakresu rożnych dziedzin naukowych; nie przekreślamy również tekstów poglądowych, czy kazuistycznych, interesuje nas wszystko, co może służyć nowemu spojrzeniu oraz interpretacji problemów społecznych.

Konińskie Studia Społeczno-Ekonomiczne to czasopismo naukowe, które zrodziło się z potrzeby poszukiwań wspólnego mianownika między różnymi doświadczeniami jednostek zarówno na płaszczyźnie społecznej, osobistej, a przede wszystkim badawczej. Czasopismo to ex definitione ma charakter interdyscyplinarny, zaś poszukiwania naukowe mają wymiar „wielowarstwowy”, czyli nie zamykamy się, np.: na określonej metodologii, czy dziedzinie nauki, ale propagujemy transdyscyplinarne podejście w proponowanych tekstach autorów. W związku z tym pragniemy by na łamach naszego czasopisma poruszano zagadnienia z zakresu rożnych dziedzin naukowych; nie przekreślamy również tekstów poglądowych, czy kazuistycznych, interesuje nas wszystko, co może służyć nowemu spojrzeniu oraz interpretacji problemów społecznych.

Nasza humanistyczna i progresywna kultura dostarcza wielu wzniosłych i uniwersalnych idei, takich jak miłość bliźniego, gościnność, tolerancja, prawa człowieka. Ale czy rzeczywiście są one uniwersalne? Trzeba spojrzeć na nie okiem obcych i innych, by dostrzec, że jasna strona humanizmu ma swój mroczny rewers. Różnie go można nazwać: barbarzyństwem, kolonializmem, imperializmem, faszyzmem, rasizmem, nihilizmem. Równość bowiem jest projektem, dyskryminacja – faktem.

Merabi ma 36 lat, pracuje w firmie ubezpieczeniowej, ma trzy siostry – i uwiera go Gruzja. Mówi: – Budujemy szklane domy, robimy euroremont, ale zaraz spod spodu wychodzi grzyb, bo nie ocieplimy ścian, a zimą nie włączymy kaloryfera, bo nas na to nie stać. Ale chcemy być nowocześni, więc kupujemy to, co kojarzy nam się z Zachodem. Z klatek – brudnych i śmierdzących, bez światła i z przeciągami, bo z jakichś powodów od zawsze buduje się je bez szyb – wchodzisz w świat jak z Dynastii: złoto, szezlongi i kominki, w których nikt nie pali, bo są tylko na pokaz. Na pokaz w Gruzji są też zmiany. Mimo ustawy antydyskryminacyjnej i równości płci wpisanej w konstytucję, kobieta na stanowisku to wciąż rzadkość, a osoba transpłciowa może zostać pobita na ulicy – i nikt jej nie pomoże. Stasia Budzisz, reporterka zajmująca się Gruzją od dekady, bada problemy kraju zamykanego często w skojarzeniach z gościnnością, smaczną kuchnią i malowniczymi krajobrazami. Jej bohaterami są wykluczeni, osoby z niepełnosprawnościami, członkowie mniejszości LGBT, kobiety i mężczyźni – zwykli Gruzini, którzy czekają na prawdziwe zmiany. Razem z nimi autorka wchodzi za drzwi gruzińskich domów.

Prekariat to wszyscy ci, którzy są niepewni swojego jutra – od zatrudnionych na "umowy śmieciowe" młodych ludzi w gospodarkach rozwiniętych po prekarnych pracowników w chińskich fabrykach. Prekariuszami stają się dzisiaj zarówno osoby dopiero wchodzące na rynek pracy, jak i pracownicy z wieloletnim doświadczeniem zawodowym, kobiety i mężczyźni, imigranci oraz miejscowi. Książka Guya Standinga to pierwszy opis powstającej grupy społecznej ludzi pozbawionych podstawowych zabezpieczeń socjalnych czy chociażby nadziei na stałość zatrudnienia. Ich frustracja i towarzyszący codziennej egzystencji lęk czynią ich "niebezpieczną klasą" - pozbawieni głosu i reprezentacji stają się często podatni na skrajne hasła polityczne. Standing nie ogranicza się tylko do diagnozy zagrożeń, lecz kreśli również wizję społeczeństwa, którego podstawy - w rodzaju powszechnego dochodu gwarantowanego - umożliwiłyby walkę z nowymi formami społecznego i ekonomicznego wykluczenia.

Od Redakcji (fragment) Tematem organizującym treść artykułów tego zeszytu Przeglądu Socjologicznego jest szeroko pojmowana problematyka wsparcia społecznego. Świadczenie i otrzymywanie wsparcia w ramach kontaktów społecznych przebiega w określonej przestrzeni społecznej, a jeśli dotyczy podstaw bytowych w przestrzeni socjalnej. W ostatnich latach wskutek obserwowanego kryzysu zabezpieczających funkcji dwóch podstawowych struktur społecznych: rodziny i państwa oraz postępującej indywidualizacji życia i pauperyzacji znaczących grup społecznych, zachowania pomocowe, poprzez które członkowie społeczeństwa zaspokajają bardziej lub mniej podstawowe potrzeby, zyskują na znaczeniu. Studia podejmowane w ramach socjologii, gerontologii, polityki, pedagogiki społecznej, a także ekonomii ujawniają różne kierunki ich refleksji, dylematy badawcze i sposoby analizy problemu: wzorów i determinant zachowań pomocowych. Składające się na niniejszy tom artykuły dotyczą teoretycznych i empirycznych aspektów współczesnych studiów nad sieciami społecznymi, których treścią jest oferowanie lub świadczenie pomocy jednostkom w ramach ich różnych bezpośrednich kontaktów oraz w ramach struktur o zróżnicowanym poziomie ich zorganizowania, o różnym zasięgu przestrzennym. Rozważania podjęte w tym tomie cechuje pluralizm problemów badawczych, sposobów ich konceptualizacji, prezentacji, zastosowanych przez autorów podejść metodologicznych oraz zbiorowości społecznych, których potrzeby i dostęp do wsparcia uczyniono przedmiotem analizy. Wśród zbiorowości badanych są nie tylko grupy i kategorie społeczne powszechnie uznane jako doświadczające wielorakich deficytów i wymagające pomocy (żyjący w biedzie, osoby w podeszłym wieku), ale także środowiska, które wykazują tendencje do samoorganizowania się (np. środowiska lokalneosiedli, stowarzyszenia migrantów).

Od Redakcji Prezentowany zeszyt Przeglądu Socjologicznego jest poświęcony różnym interpretacjom polskiej odmiany kapitalizmu. W szczególności interesuje nas zależność między gospodarką kapitalistyczną a przemianami ustrojowymi po 1989 roku. Jerzy Stachowiak analizuje oryginalną propozycję teoretyczną pod hasłem „nowego ducha kapitalizmu” autorstwa Luca Boltanskiego i Ève Chiapello. Krzysztof Jasiecki omawia różne praktyki współczesnego kapitalizmu jako tło transformacji. Z kolei Adam Mrozowicki pokazuje perspektywę krytyki rynku oraz społeczne nań reakcje. Autor zwraca uwagę na powszechność strategii indywidualistycznych i nowe przejawy reakcji zbiorowej w postaci związkowej lub narodowej. Natomiast Piotr Michoń analizuje ukierunkowanie polityki społecznej wobec dzieci na przygotowanie ich do dorosłego życia w warunkach konkurencji, czemu towarzyszy niedocenianie dzieciństwa jako samodzielnego etapu życia. Jednym z ważnych aspektów polskiego kapitalizmu jest tzw. szara strefa, tzn. funkcjonowanie przedsiębiorstw i zatrudnienia poza legalnymi formami. Przedstawione przez Annę Baczko-Dombi i Annę Gizę wyniki badań wskazują na społeczne ramy i skutki szarej strefy oraz na jej wewnętrzną strukturę i miejsce w porządku społecznym. W artykułach ukazujemy cechy charakterystyczne kapitalizmu nie tyle jako systemu gospodarczego, ile raczej jako skomplikowanego systemu społeczno- -kulturowego. Socjologiczne interpretacje są tu oczywiście cząstkowe, a debata nad nimi jest otwarta. W dziale „Wokół książek” publikujemy dwa zestawy tekstów: polemikę Bartosza Miki i Marty Bucholc, dotyczącą w dużej mierze koncepcji Maksa Webera i jej zastosowania w książce Marty Bucholc Konserwatywna utopia kapitalizmu, oraz eseje Aleksandra Manterysa i Juliusza Gardawskiego na temat pracy zbiorowej pod redakcją Marii Jarosz pt. Polska europejska czy narodowa? Tom dopełnia recenzja książki pod redakcją Kazimiery Wódz pt. Zapomniane miejsca, zapomniani ludzie, poświęconej przemianom kulturowym na Śląsku w związku ze znaczną dezindustralizacją i restrukturyzacją gospodarki tego regionu.

Książka wpisuje się w nurt rozważań na temat aktualnych procesów i zjawisk zachodzących w lokalnych i regionalnych społecznościach. Jej celem jest ukazanie różnych aspektów funkcjonowania samorządu terytorialnego w ramach przysługującego mu prawa do tworzenia własnych rozwiązań i strategii w obszarze polityki społecznej. Autorzy zaprezentowali istotne problemy społeczne i możliwe metody radzenia sobie z nimi w skali lokalnej i regionalnej.

Książka jest efektem wieloletnich badań. Analiza została sporządzona na podstawie wywiadów biograficznych przeprowadzonych z byłymi i aktualnymi więźniami, którzy na różnych etapach życia doświadczyli wykluczenia ze społeczeństwa. Ekskluzja społeczna to proces rozciągający się u wielu osób na całą biografię – począwszy od dzieciństwa przez okres dorastania aż po późną dorosłość. Ścieżki prowadzące do wejścia w konflikt z prawem i pozbawienia wolności są bardzo różne. Zróżnicowane są też doświadczenia badanych związane z pobytem w więzieniu i funkcjonowaniem na wolności po jego opuszczeniu. Autor identyfikuje czynniki wspierające i utrudniające reintegrację społeczną byłych więźniów, odwołując się do biografii swoich rozmówców. * Praca powinna być lekturą obowiązkową dla badaczy zagadnienia oraz studentów nauk społecznych i prawnych, w szczególności takich kierunków, jak: socjologia, kryminologia, polityka społeczna i pedagogika, resocjalizacja, praca socjalna. Dobrze, by publikacja trafiła do szeroko rozumianej instytucjonalnej sieci wsparcia dla byłych więźniów, a także do ich rodzin i społeczności lokalnych, do których wracają po odbyciu kary. Z recenzji dr. hab. Krzysztofa Czekaja, prof. UP Książka jest świetnie napisana, z wykorzystaniem właściwej metodologii. Autor płynnie porusza się w tej tematyce. Całość jest spójna, logicznie prowadząca czytelników i czytelniczki przez kolejne etapy biografii badanych, a także okresy początkowo wykluczenia, a potem możliwej reintegracji społecznej byłych więźniów. Wnioski wyciągane przez Autora są cenne i potrzebne. Z recenzji dr. hab. Witolda Klausa, prof. INP PAN

Księga Jubileuszowa Profesor Kazimiery Wódz zawiera artykuły naukowe przygotowane przez przedstawicieli wielu ośrodków akademickich w Polsce. Tematyka artykułów jest dość różnorodna, ale generalnie skupia się wokół obszarów badawczych, które znajdują się w polu zainteresowań naukowych Jubilatki. Pierwsza część tomu, bardziej zróżnicowana tematycznie, zawiera teksty dotyczące kwestii o charakterze stricte teoretycznym, jak i te odnoszące się do konkretnych problemów społecznych, znajdziemy tu również rozważania prowadzone z punktu widzenia socjologii kultury i etniczności czy socjologii literatury. W drugiej części zgromadzone zostały artykuły, które dotyczą już tylko zagadnień związanych z pracą socjalną oraz z szeroko rozumianym problemem wykluczenia społecznego. Tu również obecne są zarówno teksty, których autorzy poszukują nowych ujęć teoretycznych i koncepcyjnych badanych kwestii, jaki i te, odnoszące się do konkretnych działań i rozwiązań praktycznych w poszukiwaniu skuteczniejszych sposobów rozwiązywania problemów społecznych ludzi znajdujących się w trudnych sytuacjach. Książkę zamykają informacje biograficzne o Jubilatce oraz wykazy publikacji i wypromowanych doktorów.

Celem opracowania jest przekazanie studentom podstawowej wiedzy o niepełnosprawności i rehabilitacji. Zagadnienia te są szeroko opisane w literaturze, często jednak rozproszonej i nazbyt specjalistycznej z punktu widzenia dydaktyki przedmiotu. Bazując na wieloletnim doświadczeniu w kształceniu z zakresu niepełnosprawności i rehabilitacji, autor dokonał wyboru problemów, które powinny stanowić podstawowe kompendium wiedzy na ten temat. Publikacja powstała we współpracy z Instytutem Polityki Społecznej Uniwersytetu Warszawskiego.

Zbiór reportaży Anny Pamuły – polskiej reporterki na stałe mieszkającej we Francji. Czy rodzice są odpowiedzialni za błędy swoich dzieci? - pyta Veronique, biała katoliczka, wcześniej obywatelka, a potem już tylko "matka terrorysty" sądzona za finansowanie organizacji terrorystycznej. Czy żona poligamisty może stać się emancypantką? Jak obrzezane kobiety mogą odzyskać godność? Dlaczego imigranci zaczęli głosować na prawicę? Na czym polega francuski antysyjonizm? Jak współistnieć w różnorodności? Z losów bohaterów „Wrzenia” – kobiet i mężczyzn, imigrantów i rdzennych Francuzów, śniadych i białych, żydów i katolików, wykształconych i niepiśmiennych, biednych i bogatych - wyłania się obraz kraju w ciągłym napięciu i pełnego sprzeczności, ale też poszukującego wewnętrznego porozumienia. Czy jest na nie szansa?

Pierwsze spotkanie Oli i Pani bibliotekarki wywołało zupełnie nieoczekiwane wydarzenie, które zakłopotało dziewczynkę. Jednak wrażliwe, pełne empatii dziecko nieświadomie zaczyna pomagać kobiecie pokonać alergię na... dotyk! Dzięki wspólnemu spędzaniu czasu obie dowiadują się o sobie nowych rzeczy i przez to mogą bardziej wpłynąć na swoją przyszłość. Czy może istnieć przyjaźń między dzieckiem a dorosłym? Czego w takiej relacji może nauczyć się dziecko od dorosłego, a czego dorosły... od dziecka?