Biznesowa rewolucja na miarę internetu. Już tu jest. Pojęcie sztucznej inteligencji (SI, ang. AI) używane jest od lat pięćdziesiątych XX wieku. Jednak dopiero niedawno stało się gorącym, odmienianym przez wszystkie przypadki i możliwości terminem, który działa na wyobraźnię ludzi na całym świecie. Sprawcą zamieszania jest ChatGPT - chatbot opracowany przez firmę OpenAI, służący do generowania odpowiedzi na dane wprowadzone przez użytkownika. Innymi słowy: supermózg z dostępem do wszystkich zasobów internetu, pomyślany tak, by dzielić się nimi z człowiekiem w sposób, jakiego ten akurat sobie życzy. Możliwości narzędzia ChatGPT są imponujące. Całą wiedzę, jaką zgromadziliśmy, mamy za jego pośrednictwem na wyciągnięcie ręki, dostępną w kilka sekund. Dysponuje także naszym doświadczeniem i umiejętnościami - zdolnością do researchu, umiejętnościami obliczeniowymi, kreatywnością na poziomie profesjonalnego copywritera. Analizuje i wyciąga wnioski, planuje, tłumaczy obcojęzyczne teksty, tworzy pisma, odpowiedzi na zapytania, oferty, wpisy na bloga i do mediów społecznościowych. Brzmi jak science fiction? Może. Jednak ChatGPT już tu jest i czeka, aż go zatrudnisz w swojej firmie i pozwolisz mu robić dla Ciebie rzeczy, które zrobić trzeba, a na które nie masz czasu, chęci albo pieniędzy - bo realizację niektórych zadań trzeba by było powierzyć zleceniobiorcy. Tymczasem elektroniczny supermózg zrobi je dla Ciebie za darmo. Ta książka podpowie Ci, jak namówić ChatGPT, by dla Ciebie pracował.

Kiedy w domu Alicji pojawia się nowy członek rodziny – Basia, robot humanoidalny – rodzą się też nowe pytania. Czy życie domowników stanie się teraz łatwiejsze? Czy Basia będzie odrabiać lekcje za Alicję, zmieniać pieluchy Adasia i gotować obiady? I najważniejsze – czy robot może zastąpić człowieka? Poznajcie nowe przygody Alicji. W świat sztucznej inteligencji wprowadzi Was profesor Ryszard Tadeusiewicz, znany automatyk i informatyk, pod którego okiem kształciły się rzesze polskich inżynierów. Podobnie jak poprzednio, nie brakuje w książce dobrego humoru, a dzięki ilustracjom z łatwością przeniesiecie się w świat przyszłości.

W XXI wieku dyktatura przyjmuje zupełnie nowe oblicze – cyfrowe. Prekursorem tej przemiany są Chiny, które choć od dawna są jednym z motorów światowej gospodarki, to wciąż pod względem ideologicznym pozostają krajem autorytarnym. Chiny śmiało konkurują z Zachodem i korzystają przy tym z baz danych i sztucznej inteligencji jak żaden inny rząd. Dzięki najnowszym osiągnięciom techniki partia próbuje stworzyć najlepszy na świecie system obserwacji. Celem jest kontrola chińskiego rządu nad wszystkim. Nad tym, co to dla nas oznacza, zastanawia się Kai Strittmatter, wieloletni korespondent „Süddeutsche Zeitung” w Pekinie.

Czy sztuczna inteligencja pozbawia nas pracy? Algorytmy przejmują władzę nad światem? Czy big data sprawia, że jesteśmy bezustannie inwigilowani, a ogromna ilość danych zastępuje ekspertów i naukowców? Cokolwiek sądzimy na te tematy, jedno jest pewne – istnieje heterogeniczne środowisko ludzi zajmujących się tzw. „sztuczną inteligencją” czy tzw. „big data” od strony technicznej oraz metodologicznej. Pole ich działania nazywane jest data science, a oni – data scientists. Publikacja to pierwsza monografia socjologiczna dotycząca data science i pierwsza praca w naukach społecznych, w której data science zostało zbadane jako społeczny świat w rozumieniu Adele E. Clarke. Podejście to pozwala spojrzeć na data science, nazwane dekadę wstecz w „Harvard Business Review” „najseksowniejszym zawodem XXI wieku”, zarówno z perspektywy jego uczestników, jak i z lotu ptaka, w relacji do akademii, biznesu, prawa, mediów czy polityki.

Publikacja opisuje zmiany związane z transformacją cyfrową zachodzące w obszarze funkcjonowania rynku, produkcji, konsumpcji, pracy i państwa nowej generacji z perspektywy ekonomii i socjologii. Wychodząc od określenia „przemysł 4.0”, obejmującego sztuczną inteligencję, Big Data, Internet Rzeczy, algorytmizację, automatyzację, komunikowanie się maszyn i in. autorki przybliżają główne obszary gospodarki cyfrowej: rynek 4.0, produkcję 4.0, konsumpcję 4.0, globalizację 4.0, a także państwo 4.0. Omawiają specyfikę nowego, sieciowego (nielinearnego) modelu biznesowego. Zwracają uwagę na wpływ procesów platformizacji i automatyzacji na konsumpcję i rynek pracy oraz na zmiany zachodzące w sposobie funkcjonowania państwa w wyniku wdrażania nowych technologii. Podkreślają również znaczenie nowych technologii, a zwłaszcza nowych modeli biznesowych, dla procesów globalizacji, głównie w jej wymiarze gospodarczym. Każdy z rozdziałów kończy się krótkim podsumowaniem omawiającym ewolucję opisywanego obszaru od poziomu 1.0, odpowiadającego pierwszej rewolucji technologicznej i przemysłowej, do poziomu 4.0, wyłaniającego się w rezultacie dokonującej się właśnie czwartej rewolucji. Znakomite źródło wiedzy na temat transformacji cyfrowej, związanych z nią korzyści i zagrożeń. Książka adresowana do badaczy, decydentów, przedsiębiorców, pracowników, edukatorów i konsumentów. Publikacja na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 PL (CC BY 3.0 PL) (pełna treść wzorca dostępna pod adresem: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode). The publication describes the changes related to digital transformation in the functioning of the markets, production, consumption, work and the new generation state from the perspective of economics and sociology. Starting with the definition of “industry 4.0”, which encompasses artificial intelligence, Big Data, the Internet of Things, advanced algorithms, automatization and machine to machine communication, the authors outline the main fields of digital industry. They discuss the specificity of the new network business model and emphasise the influence of platformization and automatization on consumption and the job market and on changes in the functioning of states, resulting from the implementation of new technologies. They also underline the importance of new technologies in globalisation processes.

Jest poniedziałek rano. Spociak przed pójściem do szkoły chciałby sprawdzić wynik wczorajszego meczu. Ale jego telefon nie łączy się z siecią. Nie tylko jego… Wredne Sieciaki próbują opanować całe miasto a Spociak i jego przyjaciele: Netka, Ajpi i Kompel ruszają do walki! Wciągająca fabuła o sieci.

Przez ostatnich kilka tysięcy lat pismo, książki i biblioteki były nośnikami i skarbnicami wiedzy. Technologia pisma stworzyła cywilizację człowieka. Myślenie pismem oznacza myślenie symbolami, ideami i kategoriami. Daje bezpośredni dostęp do wnętrza innych: ich emocji, przeżyć i poczucia „ja”. Wyniósłszy tę umiejętność na wyżyny sztuki, w istocie tworzy nasze życie duchowe. Dukaj pokazuje ludzkość u progu nowej ery. Kolejne technologie bezpośredniego transferu przeżyć– od fonografu do telewizji, internetu i virtual reality – wyprowadzają nas z domeny pisma. Stopniowo, niezauważalnie odzwyczajamy się od człowieka, jakiego znaliśmy z literatury – od podmiotowego „ja”. Nadchodzą czasy postpiśmienne, gdy miejsce człowieka-podmiotu i jego „ja” zajmują bezpośrednio przekazywane przeżycia. Człowiek staje się maszyną do przeżywania.

Przez ostatnich kilka tysięcy lat pismo, książki i biblioteki były nośnikami i skarbnicami wiedzy. Technologia pisma stworzyła cywilizację człowieka. Myślenie pismem oznacza myślenie symbolami, ideami i kategoriami. Daje bezpośredni dostęp do wnętrza innych: ich emocji, przeżyć i poczucia „ja”. Wyniósłszy tę umiejętność na wyżyny sztuki, w istocie tworzy nasze życie duchowe. Dukaj pokazuje ludzkość u progu nowej ery. Kolejne technologie bezpośredniego transferu przeżyć– od fonografu do telewizji, internetu i virtual reality – wyprowadzają nas z domeny pisma. Stopniowo, niezauważalnie odzwyczajamy się od człowieka, jakiego znaliśmy z literatury – od podmiotowego „ja”. Nadchodzą czasy postpiśmienne, gdy miejsce człowieka-podmiotu i jego „ja” zajmują bezpośrednio przekazywane przeżycia. Człowiek staje się maszyną do przeżywania.

Pismo recenzowane o profilu interdyscyplinarnym, istniejące od 1957 roku. Adresowane przede wszystkim do środowiska naukowego, nie pomija jednak czytelnika mniej profesjonalnego, zwłaszcza nauczycieli, studentów oraz inteligencji zainteresowanej problematyką humanistyczną. Publikuje artykuły problemowe (krajowe i zagraniczne) z zakresu różnych dyscyplin humanistycznych: literaturoznawstwa, historii, kulturoznawstwa, socjologii, filozofii, psychologii oraz językoznawstwa. Zamieszcza również przekłady oraz materiały i przyczynki, dyskusje i polemiki, recenzje i przeglądy.

Skąd się wzięła idea tworzenia myślących maszyn? Jaką technologią obecnie dysponujemy? Czym się różnią roboty od zwykłych maszyn? Co to jest sztuczna inteligencja i do czego może się przydać? Czym nasz proces uczenia się różni od uczenia maszyn? Galeria robotów i aplikacji. Wizja przyszłości: jak będzie wyglądała rola człowieka w nowej rzeczywistości; co się stanie, gdy maszyny zyskają świadomość? Czy inteligencja sztuczna jest lepsza?

Historia robotyki i sztucznej inteligencji jest pod wieloma względami także historią prób opanowania takich technologii przez ludzkość. Od czasu powstania praskiego Golema toczą się dyskusje na temat tego, jaki stopień niezależności powinny mieć takie jednostki i jak się upewnić, że nie zwrócą się przeciwko nam, jej wynalazcom. Liczne najnowsze postępy we wszystkich aspektach badań, rozwoju i wdrażania inteligentnych systemów są dobrze nagłośnione, ale kwestie bezpieczeństwa i ochrony związane ze sztuczną inteligencją są rzadko poruszane. Książka Sztuczna inteligencja. Bezpieczeństwo i zabezpieczenia, której redaktorem jest Roman V. Yampolskiy, skupia się na tym fundamentalnym problemie. Publikacja składa się z rozdziałów autorstwa czołowych badaczy zajmujących się bezpieczeństwem sztucznej inteligencji, dotyczących różnych aspektów problemu sterowania sztuczną inteligencją w odniesieniu do rozwoju bezpiecznej sztucznej inteligencji. Książka jest pierwszym wydanym tomem poświęconym wyzwaniom związanym z konstruowaniem bezpiecznej i zaawansowanej inteligencji maszynowej.

Autorami poszczególnych rozdziałów opracowania są wykładowcy Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej, którzy aktywnie biorą udział w rozwoju sztucznej inteligencji. Planując zakres i treść książki, z szerokiej gamy metod i zagadnień autorzy wybrali te, które uważają za szczególnie istotne i mające zastosowanie w ramach całego obszaru SI – również w obrębie innych, nieomówionych tutaj metod. W rozdziale pierwszym znajdują się informacje o historii, charakterze i o zastosowaniach sztucznej inteligencji. Rozdział drugi traktuje o podstawowym (nie tylko dla sztucznej inteligencji) zagadnieniu przeszukiwania przestrzeni stanów w poszukiwaniu rozwiązań zadanego problemu. Towarzyszy temu omówienie metod optymalizacji, które wskazują najlepsze rozwiązanie z punktu widzenia przyjętego kryterium. Tematem kolejnego rozdziału jest uczenie maszynowe. Rozdział czwarty został poświęcony architekturom sztucznych sieci neuronowych, w tym sieciom głębokim. W rozdziale piątym znajduje się prezentacja i dyskusja dotycząca wzajemnych związków etyki i sztucznej inteligencji, ze szczególnym naciskiem na konieczność przedstawiania wyników działania systemów SI w sposób zrozumiały dla człowieka. Każdy rozdział jest opatrzony notą bibliograficzną, która podaje pozycje rozszerzające omówiony materiał. Książka może służyć jako podręcznik i wsparcie dydaktyczne wykładów z zakresu SI oraz jako materiał referencyjny dla przedstawionych w niej metod i algorytmów.

„Teksty z Ulicy. Zeszyt memetyczny” to jedyne w kraju czasopismo naukowe, poświęcone badaniu zjawisk społecznych i kulturowych w perspektywie memetycznej. Od 2005 roku publikuje artykuły naukowe, monograficzne i przeglądowe badaczy reprezentujących różne dyscypliny nauk społecznych, przyrodniczych i humanistycznych, którzy aplikują memetykę do swych warsztatów badawczych. Jest to czasopismo interdyscyplinarne, obrazujące ewolucję teorii memu oraz możliwości jej stosowania w analizie i interpretacji zachowań społecznych (mody, kulty, epidemie, ideologie), w badaniu języka mediów ( memy internetowe, netlore, netykieta), komunikacji społecznej (np. reklama), replikacji pamięci kulturowej (tradycje, kultura masowa i popularna, cyberkultura) oraz koewolucji genetyczno-kulturowej i ewolucji maszyn. Publikuje również dyskusje, polemiki i recenzje prac interesujących dla memetyki i jej krytyków. Posiada wersję online w otwartym dostępie www.memetyka.us.edu.pl Na liście ministerialnej B – 5 punktów. Siedziba Redakcji: Instytut Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Śląski, Plac Sejmu Śląskiego 1, 40-032 Katowice. Redaktor naczelna: dr hab. Dobrosława Wężowicz-Ziółkowska, e-mail: dobroslawa.wezowicz-ziolkowska@us.edu.pl. Aktualny numer jest poświęcony dyskusjom z Susan Blackmore i jej teoriami człowieka jako maszyny memowej. Temat został sprowokowany spotkaniem z Autorką „ The Meme Machine”, jakie odbyło się w Warszawie na Wydziale Lingwistyki Stosowanej na specjalne zaproszenie dra Roberta Borocha - redaktora tematycznego tego numeru.

Sieciuchy powracają! Po niespodziewanej ucieczce z więzienia Sieciuchy pod wodzą Czystego Zła chcą porywać dzieci do sieci i tworzyć z nich sieciuchowe trolle. Liczą na ich śłepą pogoń za lajkami i fascynację Youtubem. Czy Sieciakom uda się ich powstrzymać? Drugi tom przygód Sieciaków.

VI tom serii wydawniczej „Informatyka a filozofia” W prezentowanym wyborze tekstów zagadnienie zaufania podjęto w sposób możliwie aktualny i wszechstronny. Odnosi się to zarówno do kwestii ogólnych, wręcz filozoficznych, związanych z narzuceniem na sposób działania maszyn pewnych norm, które od wieków postulują etycy (np. Arystoteles); jak również do kwestii bardzo szczegółowych, osadzonych w kontekście bieżących zastosowań. W obszarze zastosowań uwypuklono kwestie tak różnorodne, jak zaufanie do systemów SI wspomagających edukację, projektowanie bezpiecznych miast przyszłości (tzw. smart cities) czy zaufanie do programów i systemów usprawniających funkcjonowanie różnego rodzaju organizacji. Spośród wielu czynników wzmacniających zaufanie do sztucznej inteligencji szczególny nacisk położono na dwa – skuteczność systemu połączoną z bezpieczeństwem użytkowników oraz jego poznawczą przejrzystość połączoną z umiejętnością zrozumiałego dla człowieka wyjaśniania podejmowanych przez system decyzji. Konkluzje autorów nie są jednolite. Niektórzy są optymistami, przekonując, że nawet najbardziej rozwinięta sztuczna inteligencja pozostanie czymś na kształt kontrolowanej przez człowieka „mechanicznej lalki”. Inni są bardziej sceptyczni, licząc się z możliwością zaistnienia systemów sztucznych, które przypominają bardziej „mroczne widmo” – czyli skrajnie niebezpieczny dla człowieka artefakt, zdolny do przejęcia nad nim fizycznej i psychicznej kontroli.