Poznaj historie Afropejczyków, zrozum współczesną Europę. Johny Pitts urodził się na północy Anglii, w Sheffield – kulturowym tyglu, który idealnie oddawał złożoną tożsamość samego Pittsa i wielu jego sąsiadów z przemysłowej dzielnicy. Kolonialne pochodzenie rodzinnego nazwiska, wojenne zasługi dziadka walczącego za Wielką Brytanię, a w tle narodziny hip-hopu. Jako dorosły człowiek Pitts – anglojęzyczny pisarz, czarny obywatel Europy z brytyjskim paszportem w ręce – wyrusza na wyprawę po Starym Kontynencie, by zrozumieć, co tak naprawdę znaczy być Afropejczykiem. Odwiedza Paryż, Brukselę, Amsterdam, Berlin, Sztokholm, Moskwę, Riwierę Francuską i Lizbonę. Spotyka się z Afropejczykami w drugim, trzecim i czwartym pokoleniu, by oddać im głos. Przypomina o afrykańskich korzeniach europejskich klasyków – Aleksandra Dumasa i Aleksandra Puszkina. Słucha o sprzecznościach kulturowych, których doświadczają czarni Europejczycy, o konieczności budowania spójnych kronik ich społeczności i o wielu innych fundamentalnych sprawach. W swojej podróży dociera na Gibraltar, gdzie wypatrując wybrzeża Afryki, dochodzi do wniosków, które zaskakują nawet jego samego…

Rasizm / Niewolnictwo / Zbrodnia przeciwko ludzkości / Dyskryminacja w pracy... To wszystko wciąż się zdarza, choć trudno to zrozumieć i nie sposób się z tym pogodzić. Książka, przedstawiając rozmaite przejawy dyskryminacji, czyli odrzucania drugiego człowieka ze względu na to, kim jest, uwrażliwia czytelników na prześladowanie jednostek i grup społecznych. Przywołując fakty i dowody, otwiera oczy na niesprawiedliwość i składa hołd tym, dzięki którym coś się w tej kwestii zmieniło.

Poruszająca opowieść o obcości i samotności. To także podróż po warszawskich ulicach lat wojny i PRL-u, które pod pozorem szarego życia kryły zaskakująco tęczową wolność. Trzonem opowieści są przede wszystkim losy Huberta, architekta, który od wielu lat mieszka we Francji, oraz Michała, profesora filologii polskiej i teoretyka literatury. Bohaterów jest znacznie więcej, choć nie wszyscy są w tekście wymienieni wprost.

Kolejna, zaangażowana społecznie książka duetu Joanna Olech i Edgar Bąk. Autorzy podejmują temat praw kobiet. Dorastamy zapewniani bezustannie o tym, że równość wszystkich obywateli jest standardem cywilizowanego świata, społecznym spoiwem i gwarantem przyjaznej koegzystencji. Ale kiedy przychodzi wcielać je w życie - doraźne egoizmy biorą górę, a nieokiełznana potrzeba dominacji depcze tę wspaniałą, oświeceniową ideę. Zaczynają się podziały na równych i równiejszych. I - jakże często - na równe i równiejszych. Wymarzyliśmy sobie Egaliterrę - baśniową planetę równych szans.

Przemysław Witkowski napisał książkę konieczną i fascynującą. Aż dziwne, że nikt na świecie tego wcześniej nie zrobił. Wyjątkowość i szczególne znaczenie książki Witkowskiego polega głównie na tym, że odsuwa on na bok nieistotne powierzchowne różnice i drąży tożsamą lub zbieżną istotę XX-wiecznych oraz współczesnych procesów – od demokratycznych i ekonomicznych systemowych dysfunkcji, po mitologie, estetykę, wizje tożsamości, rodziny czy seksualności. Faszyzm tu jest. Przemysław Witkowski umiał to pokazać aż nadto przekonywająco. Jest nie tylko obok, lecz także między nami. I to nie w mrocznych niszach. Nie w ciasnych kryjówkach. Jest wokół. Blisko głównego nurtu lub nawet w nim samym. Przesiąka nasze życie. Witkowski nie oferuje czarodziejskiej antyfaszystowskiej różdżki. Ale odsłania rozległe korzenie współczesnego faszyzmu. Mamy więc ważną wskazówkę, jak szukać antidotów i gdzie je aplikować. Przede wszystkim dostarcza zaś wiedzę, która sprawia, że – jakby co – trudniej będzie mówić „nie wiedziałem”. - Jacek Żakowski

Co zrobić, gdy kolega na każdym spotkaniu prosi cię o podanie mu kawy? Jak odpowiedzieć szefowi, który mówi do twojego dekoltu? Jaka jest granica między głupim żartem a molestowaniem? Jak przetrwać w seksistowskim miejscu pracy? Ceniona dziennikarka Jessica Bennett przeplata osobiste historie członkiń fight clubu z potwierdzonymi naukowo danymi o nierównościach między kobietami i mężczyznami, które wciąż stanowią bolączkę rynku pracy. Nie tylko wymienia konkretne typy seksistowskich zachowań, lecz także udziela porad, jak z nimi walczyć. W błyskotliwy i zabawny sposób rozprawia się ze stereotypami dotyczącymi kobiet i daje poczucie koleżeńskiego wsparcia. Oto strategie postępowania, których potrzebuje każda kobieta, żeby stawić opór w trudnych dla siebie sytuacjach, a także narzędzia dla mężczyzn popierających ich starania.

Licealista Sugihara cieszy się opinią szkolnego zabijaki: na dwadzieścia trzy bójki, jakie stoczył, żadnej nie przegrał. Nikt jednak nie wie o tym, że pod pozą łobuza kryje się wrażliwy chłopak o gołębim sercu – i nikt nie może się dowiedzieć, bo inaczej jego codzienność byłaby nie do pozazdroszczenia. Sugihara jest bowiem Zainichi, potomkiem Koreańczyków, przedstawicielem japońskiej mniejszości narodowościowej, na każdym kroku dyskryminowanej i wiązanej ze światkiem przestępczym. Pewnego dnia Sugihara spotyka miłość swojego życia, śliczną Sakurai. Para zakochuje się w sobie, lecz sielanka trwa tylko do czasu, gdy chłopak ujawnia przed dziewczyną swoje pochodzenie. Czy ten romans japońskich Romea i Julii ma jakiekolwiek szanse przetrwać?

"Moja ukochana i ja" to poruszająca historia miłości. Od szaleńczego zakochania, które sprawia, że żyjemy poza czasem, w stanie permanentnego uniesienia. Przez intensywnie rozwijającą się relację, która daje wrażenie poznawania świata z zupełnie odmiennej perspektywy. Wreszcie – tworzenie domu, obrastanie w tylko sobie znane rytuały, oswajanie samych siebie z budowaniem nowego, wspólnego życia. Idylliczny obraz jest jednak weryfikowany przez rzeczywistość. Renata Lis, pisarka po pięćdziesiątce, przez ponad połowę życia jest w związku z kobietą. Wprost i bez zbędnego romantyzowania ukazuje, jak zmieniały się społeczno-kulturowe realia bycia lesbijką w Polsce, z jakimi trudnościami muszą mierzyć się pary homoseksualne w naszym kraju, ale pisze też o codzienności, kotach i życiu z depresją. Autorka nominowanego do Nagrody Nike eseju Lesbos szczerze przygląda się również swojemu dorastaniu w centrum patriarchalnej i często homofobicznej społeczności w okresie PRL-u, a także chorobie i śmierci matki. Ta intymna autobiograficzna opowieść skłania do refleksji o wpływie warunków społecznych na indywidualne wybory, pokazując, że życie wielu z nas mogłoby potoczyć się zupełnie inaczej, gdyby nie doświadczenie wykluczenia i nierówności.

To reportaż o Polakach, największej mniejszości narodowej w Norwegii, która rzadko jednak dochodzi do słowa w debacie publicznej w tym kraju. Własna historia autorki i rozmowy z wieloma innymi osobami, które przez ostatnie lata przeprowadziły się z Polski do Norwegii - artystami, budowlańcami, naukowcami. To rzecz o migracji, o Polsce i o Norwegii, o uprzedzeniach i rasizmie, ale również o solidarności i empatii, o prawach pracowniczych i o spotkaniach między ludźmi, które pozwalają nam zobaczyć się nawzajem bez etykietek.

Od pewnego czasu w wielu państwach demokratycznych daje się zauważyć niezwykłe nasilenie zjawiska określanego jako „mowa nienawiści” albo „język nienawiści”. Nienawiść – podobnie jak miłość czy przyjaźń – towarzyszą Homo sapiens od początku swego istnienia. I to zarówno w relacjach międzyjednostkowych, jak i międzygrupowych. I tak w historii naszego gatunku wyraźnie widzimy nasilanie się w różnych okresach dziejowych jednych lub drugich. Mamy czasy wojen i czasy pokoju. Ostatnio obserwujemy na świecie nasilenie się postaw nacjonalistycznych, faszyzujących i wykluczających. W Polsce wzajemne oskarżanie się dominuje w społecznych relacjach. Te negatywistyczne postawy doprowadziły do pojawienia się nowych słów w języku polskim. Słowa te pochodzą oczywiście z języka angielskiego (który stał się głównym dostarczycielem dla nowomowy polskiej). Angielski czasownik to hate (nienawidzić) wszedł do polszczyzny jako „hejt” i robi niezwykłą karierę. Pojawiają się słowa od niego pochodne: rzeczowniki: „hejter”, „hejterka”, przymiotnik „hejterski”, czasownik „hejtować”. Stają się często używanymi słowami w tekstach publicystycznych, a nawet naukowych. Hejt ma się we współczesnej Polsce znakomicie, symbolem zdziczenia obyczajów stało się zabójstwo prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza w styczniu 2019 r. Niektórzy wierzyli, że stanie się rodzajem katharsis, które uchroni nas przed dalszą eskalacją nienawiści. Kolejne miesiące pokazały jasno, że były to tylko pobożne życzenia. Ulicznymi zamieszkami zakończył się, zorganizowany w lipcu w Białymstoku, Marsz Równości – w uczestników rzucano kamieniami, butelkami i petardami. Niedługo później gminy i powiaty (głównie z południowo-wschodniej części kraju) zaczęły przyjmować uchwały wymierzone w „ideologię LGBT”, a w istocie stygmatyzujące i wykluczające osoby nieheteronormatywne. Tuż przed Świętem Niepodległości swój manifest ogłosił w Internecie były ksiądz katolicki, Jacek Międlar, który zasłynął już wcześniej z antysemickich kazań. W manifeście wzywał do organizowania zbrojnych „szwadronów” i ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej. Radykalizacja konserwatywnej prawicy wywołuje wrogość i pogardę po drugiej stronie sceny politycznej. W ten sposób powstaje błędne koło nienawiści, z którego coraz trudniej się wyzwolić. Opowieść o nienawiści snuć można na różne sposoby. W tym niewielkim tomie staraliśmy się zaprezentować nie tylko odmienne podejścia teoretyczne, ale i różne rozwiązania formalne – od tekstów typowo empirycznych, po rozważania natury filozoficznej. Nie ulega wątpliwości, że nienawiść warto badać i analizować; trzeba też o niej pisać, bowiem jedynie w ten sposób możemy lepiej zrozumieć wszystkie jej uwarunkowania. W naszych czasach coraz trudniej być optymistą, ale nawet jeśli zbudowanie świata bez nienawiści nigdy nie będzie możliwe, możemy przynajmniej osłabić nieco wpływ, jaki ma ona na nasze życie i relacje z innymi. Książka Nienawiść w przestrzeni publicznej i zawarte w niej rozważania dostarczają czytelnikowi kluczy do otwarcia namysłu nad rzeczywistością. Namysłu i refleksji, która praktycznie wyeliminowana jest z publicznego życia, zazwyczaj obecnego w demokracji. W Polsce polityczno-ideologiczne podziały wyeliminowały swobodną refleksję i dlatego ta książka może nieść też przykład rozważań, które starają się poddać analizie to, co bardzo wielu ludzi w Polsce zauważa, ale zapewne nie potrafi się oprzeć dominującemu sposobowi mówienia i reagowania na „przeciwnika”, który już od dawna stał się – wbrew demokratycznym regułom – „wrogiem”. Z recenzji prof. dr hab. Ireneusza Krzemińskiego

Zanim Rafał Lemkin w czasie Zagłady ukuł termin genocide, „ludobójstwo”, eksterminacja całych grup społecznych była w ogólnie przyjętej opinii prawników i rządzących suwerennym prawem władz każdego kraju. „Farmer ma prawo wytępić swoje stado. Jeśli próbujesz mu w tym przeszkodzić, naruszasz cudzą własność”. Konstanty Gebert śledzi historię ludobójstw ostatnich 120 lat, od wymordowania przez cesarskie Niemcy rdzennych mieszkańców Namibii, przez dokonane przez Turków ludobójstwo Ormian, zbrodnie popełnione w Kambodży Czerwonych Khmerów oraz w Rwandzie i w byłej Jugosławii, aż po dokonujące się dzisiaj w Chinach wyniszczanie Ujgurów. Pyta o ich źródła i konsekwencje oraz o to, czy i jak możemy je powstrzymać, by hasło „Nigdy więcej” nie było pustym frazesem.

San Francisco w 1954 roku. Lily Hu to córka imigrantów z Chin, a cała jej rodzina, łącznie z nią, mieszka w Chinatown, czyli zamkniętej społeczności azjatyckiej. Odkrywając swoją orientację psychoseksualną, Lily mierzy się z licznymi wyzwaniami, jak choćby coming out przed rodzicami (wyznającymi tradycyjne chińskie wartości) czy dotychczasowymi przyjaciółmi. Zarówno rodzina, jak i przyjaciele nie dają bohaterce przyzwolenia na bycie w nieheteronormatywnym związku, wręcz przeciwnie: by zaznać choć odrobiny szczęścia, Lily i Kath muszą utrzymywać kontakty między sobą w tajemnicy. Obie dziewczyny, niepewne swoich uczuć, wiedzione budzącą się intuicją, zaczynają nocne wyprawy do tytułowego klubu Telegraph...

Pogarda – najgorsza z ludzkich cech. Niszcząca siła, która sprawia, że jeden człowiek nienawidzi drugiego bez powodu. Piotr Niemczyk tropi wszelkie przejawy pogardy w Polsce i pokazuje, jak wpływają na nasze życie i bezpieczeństwo. Liczba przestępstw z nienawiści związanych z nietolerancją i uprzedzeniami w ostatniej dekadzie wzrosła w Polsce z około tysiąca do prawie 35 tysięcy. Pogarda sprawia, że krzywda spotyka przypadkowych ludzi, tylko dlatego że są obcokrajowcami, mają inną orientację, poglądy. Pogarda popycha zwykłych obywateli do hejtu w internecie. Agresja z debaty publicznej przenosi się na ulice i do naszych domów. Wstrząsające zabójstwa Marka Rosiaka, Jolanty Brzeskiej, Pawła Adamowicza czy wydarzenia w Białymstoku stawiają nas nieuchronnie przed pytaniem: w jakim kraju żyjemy?

Od Redakcji Przedkładany uwadze czytelników zeszyt Przeglądu Socjologicznego jest poświęcony problematyce kobiecej. Wiadomo, że jest to problematyka bogata i różnorodna, związana z wieloma aspektami życia jednostek i społeczności. W tym tomie znalazły się tylko niektóre kwestie, może rzadziej dyskutowane. Zeszyt otwiera artykuł E. Malinowskiej na temat świadomości feministycznej kobiet – uczestniczek „Solidarności” w latach 80. Artykuł dedykujemy pamięci 30-lecia NSZZ. Kolejne teksty pokazują kulturowe uwarunkowania sytuacji kobiet odrzucających macierzyństwo (czyli istotny element stereotypu kobiecości) w artykule E. Garncarek. E. Paprzycka analizuje ambiwalencję procesu socjalizacji kobiet. Nieco prowokacyjnie brzmi teza A. Piekarskiej o walorach kobiet na rynku pracy: ich zatrudnianie jest wysoce racjonalne, bo są wykształcone, kompetentne i... tańsze. A. Dziedziczak-Foltyn podnosi problem równości płci w nauce i edukacji akademickiej. Na uwagę zasługuje tekst M. Nowickiej poświęcony koncepcji postkolonializmu. Koncepcja ta zyskała powodzenie wśród badaczek, m.in. jako sposób wyjaśniania społecznego położenia kobiet. I wreszcie I. Desperak omawia aktualny stan ruchu kobiecego w Polsce, podkreślając szczególną rolę dwu Kongresów Kobiet. Całości zeszytu dopełniają recenzje. Omówiona jest monografia dotycząca biedy kobiet oraz autobiografia Marii Jarosz jako przykład sukcesu wcale niełatwo osiągniętego.

Niniejszy numer „Przeglądu Socjologicznego” poświęcony jest problematyce starości i starzejącej się populacji. Prognozy demograficzne dotyczące wzrostu liczebnego ludzi starszych wymuszają podejmowanie decyzji politycznych i administracyjnych przekładających się na projekty „zagospodarowania starości”, jako zjawiska nieuchronnego wymagającego namysłu wielu dyscyplin i wsparcia różnych instytucji. Można zauważyć, że w przeciągu ostatnich kilkudziesięciu lat przeszliśmy, w ramach socjologii starzenia się (sociology of ageing) i gerontologii społecznej od paradygmatu „straszenia starością” i wycofywania się osób starszych z pełnienia różnych ról społecznych do paradygmatu „waloryzowania starości” poprzez promocję aktywnego, dobrej jakości, życia uwarunkowanego stanem zdrowia. Zarówno w aspekcie poznawczym jak i praktycznym dąży się do pokazania, że starzy ludzie mają swoje miejsce w rodzinie, społeczności lokalnej, państwie. Seniorzy stanowią ważną część życia społecznego i kulturalnego, a zaspokajanie specyficznych potrzeb ludzi starszych może stanowić impuls dla rozwoju różnych dziedzin gospodarki. Warto przypomnieć, że w 2012 r. obchodziliśmy Europejski Rok Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej (Europen Year for Active Ageing and Solidarity between Generations 2012), którego celem było stworzenie lepszych możliwości do aktywnego starzenia się poprzez promowanie działań w obszarze: zatrudnienie, uczestnictwo w społeczeństwie, niezależne życie. Kluczowe dla różnych projektów badawczych oraz działań z zakresu polityki społecznej było wskazanie determinantów biologicznych, społecznych, ekonomicznych implikujących aktywność i zachowania prozdrowotne. Artykuły przedstawione w tomie podejmują wybiórczo różne zagadnienia związane ze starością i starzejącym się społeczeństwem. Prezentują zainteresowania własne badaczy, mające źródła w socjologicznej refleksji nad starzeniem się jednostek i populacji. Przyjęta perspektywa pokazuje, że proces starzenia się biologicznego, psychicznego, społecznego i ekonomicznego jest zindywidualizowany, zależy od wielu czynników. Seniorzy stanowią grupę zróżnicowaną pod względem wieku, samodzielności, sprawności funkcjonalnej, dlatego wymagają zróżnicowanego wsparcia instytucjonalnego i solidarności międzypokoleniowej. Zauważalna zmiana w myśleniu o starszym pokoleniu polega zwłaszcza na konieczności włączenia ich w proces aktywnego starzenia się, podtrzymania i rozwijania sprawności funkcjonalnej oraz zmianie społecznego postrzegania starości. Wraz ze wzrostem populacji ludzi starszych dynamicznie rozwija się gerontologia traktowana jako nauka badająca procesy starzenia się i starości w różnych wymiarach, a zwłaszcza biologiczno-medycznym, demograficzno-ekonomicznym i społeczno-kulturowym. Konstytuują się także nowe obszary badawcze i subdyscypliny gerontologiczne, jak np. gerontotechnologia, psychogerontologia, bioetyka gerontologiczna. Przekłada się to na różne interdyscyplinarne projekty badawcze oraz działania praktyczne zmierzające do aktywizacji środowiska ludzi starszych oraz tworzenia spójnej polityki społecznej. Tematyka artykułów niniejszego tomu nawiązuje do trzech istotnych problemów związanych ze starością i starzejącym się społeczeństwem: –– zabezpieczenie społeczne i aktywna polityka społeczna wobec potrzeb seniorów: dostęp do zasobów instytucjonalnych, sytuacja życiowa człowieka starszego i odpowiedzialność rodziny; –– problemy zdrowia i choroby wieku starszego: dostęp do publicznych i komercyjnych usług medycznych, medykalizacja starości, racjonowanie wiekowe usług zdrowotnych, dyskryminacja w systemie opieki medycznej; –– procesy demograficzne i ich skutki społeczno-gospodarcze: starzenie się populacji, osoby bardzo stare i ich potrzeby. Oprócz tekstów badaczy polskich w tomie przedstawiono dwa artykuły w języku angielskim, które można potraktować jako przykłady analizy procesów demograficznych oraz dostępności do usług zdrowotnych, prowadzonych z różnych perspektyw praktycznych. Prof. David Brown przedstawia sytuację demograficzną w Polsce na tle proc (...)

Od 2014 roku ISIS terroryzuje Sindżar, pustynny region w Iraku zamieszkany przez kilkadziesiąt tysięcy jezydów. Mężczyźni, którzy odmawiają przejścia na islam, są zabijani, a kobiety sprzedawane w niewolę. W obliczu nieludzkiego cierpienia, jakiego doświadczają mieszkańcy tego regionu, czyny pszczelarza Abdullaha są czymś niesamowitym i budzącym podziw. A on sam jest dowodem na to, że wciąż nie brak ludzi, którzy są gotowi zaryzykować wszystko, by walczyć o tych, których życie jest już prawie stracone.

Czasopismo z zakresu nauk prawnych. Wydawane od 1974 roku. Autorami tekstów są nie tylko wybitni naukowcy, ale również praktycy polscy i zagraniczni. Opisują i wyjaśniają problemy pojawiające się w prawie polskim i innych krajów, a także w prawie międzynarodowym. W czasopiśmie publikowane są artykuły w językach polskim, angielskim, rosyjskim i niemieckim.

„Studia Prawno-Ekonomiczne” są jednym z nielicznych w kraju wydawnictw ciągłych, koncentrujących uwagę na problematyce wspólnej dla środowisk ekonomicznych i prawniczych. Na ich łamach wypowiadają się wybitni krajowi przedstawiciele nauk ekonomicznych i prawniczych (blisko 80 profesorów i doktorów habilitowanych), a ponadto debiutujący, utalentowani młodzi pracownicy nauki z terenu całego kraju, są więc wydawnictwem par excellence naukowym. Zasięg oddziaływania czasopisma jest zdecydowanie ponadregionalny. Docierają one nie tylko do środowisk naukowych w całym kraju, ale i do przedstawicieli praktyki, zarówno gospodarczej, jak i obejmującej radców prawnych oraz sądownictwo. Świadczy o tym ogólne zainteresowanie wydawnictwem oraz pozyskiwanie przez Redakcję coraz to nowych autorów, chętnych do publikacji swoich artykułów. W ostatnich latach „Studia Prawno-Ekonomiczne” goszczą na swoich łamach osoby rozpoczynające swoją karierę zawodową w innych ośrodkach akademickich. Są także jedną z ważniejszych pozycji wymiany międzybibliotecznej.

Inspirowana prawdziwymi wydarzeniami powieść, która porusza temat dyskryminacji oraz antysemityzmu i obnaża ich niebezpieczny potencjał. Czy uczniowie, którzy stają przed zadaniem wcielenia się w rolę nazistów, będą mieli odwagę przeciwstawić się nauczycielowi? Koniec liceum powinien być czasem spędzonym nad książkami, panikowaniem z powodu zbliżających się testów i przeżywaniem pierwszych miłosnych przygód. Nie dla Cade’a i Logan, którzy stanęli przed ważnym wyborem. Na lekcji historii ich ulubiony nauczyciel wyznacza kontrowersyjne zadanie. Dzieli klasę na dwie grupy i każe odtworzyć konferencję w Wannsee z 1942 roku, podczas której naziści rozważali zalety planu „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”. Logan March i Cade Crawford są przerażeni. Przecież historyk nie może na serio oczekiwać, że ktoś wykona zadanie, które podsyca nietolerancję i dyskryminację. Postanawiają stanowczo się temu sprzeciwić. Odmawiają udziału w bulwersującej debacie. Do ich decyzji powinna odnieść się dyrekcja szkoły. Dochodzi do konfrontacji ze społecznością uczniów, ich rodzicami i mieszkańcami miasta. Sytuacja wymyka się spod kontroli, rozlewa się fala wrogości i zajadłości. Co musi się stać, aby zwyciężyły tolerancja, sprawiedliwość i miłość?