Rano 7 maja 1977 roku w kamienicy przy Szewskiej w Krakowie znaleziono zwłoki mężczyzny. Był nim Stanisław Pyjas – student polonistyki, zaangażowany w działalność nieformalnej grupy na Uniwersytecie Jagiellońskim, która nawiązała kontakt z Komitetem Obrony Robotników i szybko stała się obiektem rozpracowania przez Służbę Bezpieczeństwa. Uczestnicy grupy byli zastraszani, inwigilowani, a nawet umieszczono pośród nich tajnych informatorów. Dlatego też podejrzenia o spowodowanie śmierci Pyjasa od razu padły na funkcjonariuszy bezpieki. W niedzielę 15 maja z inicjatywy przyjaciół Staszka na ulice miasta tłumnie wyszli studenci i jego mieszkańcy. W żałobnym marszu, nazwanym później czarnym, ruszyli pod Wawel, gdzie powołano Studencki Komitet Solidarności, pierwszą jawną opozycyjną organizację studencką w Krakowie. Protokoły i notatki SB, milicji, prokuratury, a także relacje i wspomnienia uczestników i świadków krakowskich wydarzeń posłużyły Cezaremu Łazarewiczowi do skrupulatnego odtworzenia przebiegu i tła śledztw w sprawie tragicznej śmierci Stanisława Pyjasa – zarówno tego prowadzonego za komuny, jak i wznowionego w 1991 roku. Autor ukazał mechanizmy działania i interesy państwowych służb i organów, cele ich przełożonych oraz motywacje zwerbowanych współpracowników. Sportretował członków wolnościowego ruchu studenckiego, by śledzić także ich późniejsze losy. „Na Szewskiej. Sprawa Stanisława Pyjasa” to również historia wielkiej przyjaźni, którą spotkała niepojęta zdrada.

Rozwój zrównoważony, a zwłaszcza implementacja opartej na nim strategii tworzy wiele wyzwań dla praktyki ochrony środowiska przyrodniczego i gospodarowania jego zasobami (w tym usługami). Pojawiają się one na wielu płaszczyznach, między innymi w postaci ekonomiki ochrony środowiska, którą uznać można za najwcześniejszą w polskiej literaturze, wywodzącą się jeszcze z sozologii, część badań nad nową proekologiczną strategią rozwoju społeczno-ekonomicznego, a także w formie studiów nad rolą postępu technicznego w ekonomii środowiska i zasobów naturalnych. Trzeci praktyczny wymiar problemów ochrony środowiska i korzystania ze środowiska przyrodniczego dotyczy – zyskującego na znaczeniu – aspektu społecznego. Powyższe grupy zagadnień pojawiły się w wielu opracowaniach przygotowanych i przedstawionych na konferencji. Problemy ekonomiki ochrony środowiska przyrodniczego i gospodarowania jego zasobami przyjęły postać między innymi: (1) związków pomiędzy rolnictwem a środowiskiem przyrodniczym i gospodarowania glebą, (2) gospodarowania odpadami komunalnymi, (3) gospodarowania wodą i ściekami, (4) wyzwań niskiej emisji i termoizolacji budynków, (5) „zielonych” miejsc pracy, a także (6) zagrożonych inwestycji i ubezpieczeń ekologicznych czy (7) analizy wskaźników efektywności ekonomiczno-ekologicznej realizowanych przedsięwzięć. Postęp techniczny jest kolejną, istotną płaszczyzną, na której pojawiają się i są rozwiązywane problemy praktyczne w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego i użytkowania jego zasobów czy usług. Uczestnicy konferencji podjęli w tym zakresie między innymi takie zagadnienia, jak: (1) techniczne problemy gospodarowania odpadami, (2) techniczne wyzwania energetyki odnawialnej, a także: (3) ekoinnowacyjne zachowania konsumentów czy (4) ekoinnowacje w produkcji żywności. Wymiar społeczny ochrony środowiska przyrodniczego i gospodarowania jego zasobami (w tym usługami) rozwija się szybko w ostatnich latach wraz ze zmianami w świadomości ekologicznej ludzi. Ta swoista „socjologia ekologiczna” pojawia się co-raz częściej w badaniach naukowych i prezentowanych publikacjach. Wśród uczestników konferencji przyjęły one postać między innymi: (1) społecznej odpowiedzialności biznesu, (2) partycypacji obywatelskiej czy (3) ekologicznego zarządzania zespołami ludzkimi. Zachęcając Czytelników do zapoznania się z przedstawionymi opracowaniami, wy¬razić można dwa oczekiwania – interesującej lektury oraz nadziei, że ta niezwykle istotna, z punktu widzenia rozwoju zrównoważonego i trwałego, problematyka będzie się na¬dal szybko rozwijać, z korzyścią dla środowiska przyrodniczego i ludzkiej cywilizacji. Agnieszka Becla

Numer specjalny (część II): Psychologia kulturowa [Special issue (part II): Cultural psychology] Redaktor numeru: Anna Kwiatkowska [Editor: Anna Kwiatkowska] W numerze [Contents] Grażyna Wieczorkowska-Wierzbińska, Jerzy Wierzbiński, Anna Olga Kuźmińska: Porównywalność danych sondażowych zebranych w różnych krajach [Comparability of survey data collected in different countries], doi: 10.7366/1896180020142901, s. 128–143; Anna Kwiatkowska, Joanna Roszak, Renata Sikora, Ben C. H. Kuo, Konstantin Karpinskij, Tatiana Gushchina, Greta Gober: Kulturowa adaptacja Międzykulturowej skali radzenia ze stresem (Cross-Cultural Coping Scale, CCCS) Kuo, Roysircara i Newby-Clarka [Cultural adaptation of Cross-Cultural Coping Scale – CCCS, by Kuo, Roysircar and Newby-Clark], doi: 10.7366/1896180020142902, s. 144–164; Kuba Kryś, Karolina Hansen: Tylko głupcy uśmiechają się do obcych? Analiza różnic kulturowych w postrzeganiu społecznym inteligencji i szczerości osób uśmiechniętych [Only the stupid smile at strangers? Analysis of cultural differences in social perception of intelligence and honesty of smiling individuals], doi: 10.7366/1896180020142903, s. 165–178; Monika Biłas-Henne, Paweł Boski: Bufor wielokulturowy [Multicultural buffer], doi: 10.7366/1896180020142904, s. 179˜–199; Katarzyna Lubiewska: Znaczenie kolektywizmu i indywidualizmu dla zachowań rodzicielskich matek oraz przywiązania polskich i niemieckich nastolatków w perspektywie hipotezy kulturowego dopasowania [Cultural fit hypothesis: The impact of individualism-collectivism on maternal parenting and adolescent attachment in Germany and Poland], doi: 10.7366/1896180020142905, s. 200–219; Magdalena Żemojtel-Piotrowska, Jarosław Piotrowski, Piergiorgio Argentero, Sergiu Baltatescu, Gopa Bardhwaj, Marcin Bukowski, Rachel Calogero, Melania Chargazia, Amanda Clinton, Murnizam Hj. Halik, Dzintra Ilisko, Narine Khachatryan, Martina Klicperova-Baker, Monika Kovacs, Eva Letovancova, Kadi Liik, Jarosław Michałowski, Ivo Nord, Elena Paspalanova, Pablo Perez de Leon, José Techera, Mariano Rojas, Joanna Różycka, Beate Seibt, Iryna Semkiv, Habib Tiliouine, Ha Khanh Truong, Alain Van Hiel, Kees van den Bos, Eduardo Wills-Herrera: Kulturowe wymiary postaw roszczeniowych [Cultural dimensions of entitlement], doi: 10.7366/1896180020142906, s. 220–240.

W niniejszej publikacji omówiono i przeanalizowano szczegółowo jeden z elementów programu „Uczenie się przez całe życie” – program Erasmus, dzięki któremu studenci mają możliwość czasowego przebywania na dowolnej uczelni w całej Europie. Celem opracowania jest przedstawienie, jak przebiega realizacja programu Erasmus na wrocławskich uczelniach wyższych, oraz zbadanie satysfakcji zagranicznych studentów przybywających do Wrocławia w ramach programu Erasmus. Studenci z zagranicy odpowiadali w badaniu ankietowym na pytania dotyczące oceny jakości oferty wrocławskich wyższych uczelni oraz naszego miasta, a także dotyczące wpływu pobytu we Wrocławiu na ich edukację i sytuację na rynku pracy. Analiza realizacji programu Erasmus we Wrocławiu została osadzona w szerszym kontekście działań i programów Unii Europejskiej w obszarze edukacji oraz wspierania rozwoju kapitału ludzkiego, a także inicjatyw związanych z realizacją Europejskiej Strategii Zatrudnienia.