Pasjonująca, znakomicie udokumentowana książka byłego korespondenta dziennika „The New York Times” o życiu paryskich elit kulturalnych w czasach II wojny światowej. Autor bez sentymentów opisuje moralne i artystyczne wybory tych, którzy zdecydowali się wówczas zostać w Paryżu i zmierzyć się z dylematami: stawić opór, kolaborować czy znaleźć inne wyjście? Na szerokim tle życia kulturalnego i politycznego Francji podzielonej na strefę okupowaną z Paryżem i kolaborujące państwo Petaina z siedzibą w Vichy przedstawiono losy bardzo wielu francuskich artystów - pisarzy, malarzy, muzyków, filmowców, ludzi teatru i mody, m.in. Sartre’a, Celine’a i Picassa, Edith Piaf, Maurice’a Chevaliera i Coco Chanel.

Dans les cadres du programme général du réseau scientifique Cultures européennes – identité européenne l'Université de Varsovie s'est proposée d'organiser un congres au sujet de "L'Europe et ses intellectuelles". Le theme de la manifestation reconnaît l'importance de la contribution du patrimoine culturel a l'identité de l'Europe. Ainsi, au centre du débat se trouve une vision culturelle/politique de l'Europe, élaborée par ses élites intellectuelles, envisagée sous des angles variés et au fil des siecles, a partir du Moyen Âge jusqu'aux temps modernes. Dla uświetnienia 200-lecia Uniwersytetu Warszawskiego działający na Wydziale Neofilologii zespół badawczy zorganizował, na przełomie maja i czerwca 2016 roku, międzynarodową konferencję pt. Europa i jej intelektualiści. Spotkanie zostało zaplanowane w ramach międzynarodowego programu Kultura Europejska – Tożsamość Europejska, którego Uniwersytet Warszawski jest jednym z realizatorów we współpracy m.in. z: Universtité de la Sorbonne-Paris IV, Universität Bonn, Universita de Firenze, University of St Andrews, Université de Fribourg, Iniversita degli Studi Firenze, Universidad de Salamanca, Bułgarska Akademia Nauk, Université de Toulouse Le Mirail. Celem tego przedsięwzięcia było ukazanie w jakiej mierze idea Europy była i jest kształtowana przez elity intelektualne, a także uwydatnienie roli jaką w tym procesie odegrały ważne instytucje takie jak: uniwersytety, biblioteki, muzea, archiwa, wydawnictwa i inne ośrodki życia umysłowego. Tak pomyślana rama tematyczna umożliwiła podjęcie w wystąpieniach i dyskusji bardziej szczegółowych zagadnień: Panel I – „Zaangażowanie na rzecz Europy i jej kształtu, Panel II – „Europa w perspektywie komparatystycznej”, Panel III – „Wybitne osobistości intelektualnej Europy”, Panel IV – „Europejskie wcielenia”. Na zaproszenie JMR Marcina Pałysa na naszą konferencję przejechali Rektorzy Uniwersytetu Paris-Sorbonne oraz Uniwersytetu w Bonn. Teksty wystąpień 23 badaczy zostały opracowane i wydane w Wydawnictwach Uniwersytetu Warszawskiego w zbiorowym tomie pokongresowym w formie papierowej i elektronicznej. Publikacja na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 PL (CC BY 3.0 PL) (pełna treść wzorca dostępna pod adresem: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode). To celebrate the 200th anniversary of the foundation of the University of Warsaw, a research group from the Faculty of Modern Languages organized at the end of May and the beginning of June 2016 an international conference entitled “Europe and its Intellectuals”. The event was planned as part of the international programme “European Culture – European Identity” which is co-organized by the University of Warsaw with, among others: Universtité de la Sorbonne-Paris IV, Universität Bonn, Universita de Firenze, University of St Andrews, Université de Fribourg, Universita degli Studi Firenze, Universidad de Salamanca, Bulgarian Academy of Sciences, Université de Toulouse Le Mirail. The aim of the project was to show to what extent the idea of Europe was and is being shaped by the intellectual elites, and to emphasise the role played in this process by important institutions such as universities, libraries, museums, archives, publishing houses, and other centres of intellectual life. Such a framework allowed the participants to reflect in their presentations and discussions on more detailed issues: Panel I – “Engagement in the interest of Europe and its shape”, Panel II – “Europe in comparative perspective”, Panel III – “Remarkable individuals of the intellectual Europe”, Panel IV – “European incarnations”. At the invitation of the rector of the University of Warsaw, Marcin Pałys, the conference was attended by the rectors of the Paris-Sorbonne University and the University of Bonn. The papers of twenty-three scholars have been edited and published by the University of Warsaw Press in a volume of conference proceedings in printed and electronic versions.

Justyna Dąbrowska zadaje swoim Mistrzom fundamentalne pytania, o to co w życiu najważniejsze. Robi to w sposób szczególny – pełen szacunku i wrażliwości. Umie słuchać, a rozmówcy to doceniają. Pyta o to skąd czerpią pogodę ducha i witalność, a odpowiedzi układają się w podnoszący na duchu elementarz dobrego życia. "Spieszmy się mądrze żyć", zdają się mówić bohaterowie książki Justyny Dąbrowskiej, wśród których są: Kazimierz Kutz, Danuta Szaflarska, Henry Z. Lothane, Magdalena Fikus, Joanna Gomułka, Andrzej Mencwel, Edward Pałłasz, Karol Modzelewski, Zofia Rosińska, Zygmunt Bauman, Aleksandra Jasińska-Kania, Irena Hausmanowa, Tadeusz Dominik, Danuta Cirlić-Straszyńska, Ryszard Horowitz, Michał Głowiński, Anna Przedpełska-Trzeciakowska, Andrzej Strumiłło, Hanna Świda-Ziemba, Tadeusz Rolke, Wanda Wiłkomirska, Piotr Matywiecki, Krystyna Starczewska, Jerzy Jedlicki.

PRL na przekór czasom tętnił życiem. Granice szalonej zabawy wyznaczała tylko wyobraźnia. Ówczesne elity potrafiły się bawić wyjątkowo oryginalnie, a literaci, sportowcy, dziennikarze czy aktorzy mieli zwyczaj wspólnego spędzania czasu. Odwiedzano Dom Pracy Twórczej w Oborach, gdzie powstawały najważniejsze dzieła literackie epoki, lub uczestniczono w efemerycznym Jazz Campingu na Kalatówkach. Bywało się w kultowych stołecznych kawiarniach, na czele z Czytelnikiem, słynnych klubach studenckich i kabaretach – STS i Bim-Bom. Wakacje spędzano w mazurskich Krzyżach bądź w Chałupach nad Bałtykiem. Artystyczna cyganeria, jak Antoni Słonimski, Stanisław Dygat, Gustaw Holoubek, Agnieszka Osiecka, Zbyszek Cybulski, Bogumił Kobiela, czy gwiazdy sportu, jak Zbigniew Boniek i Władysław Komar – to osobowości tamtych czasów, które zawsze były w centrum wydarzeń.

Od Redakcji Prezentowany zeszyt „Przeglądu Socjologicznego” poświęcony został dziejom socjologii polskiej. Pragniemy przy tej okazji przypomnieć wydarzenie z roku 1860, a więc sprzed 150 lat, kiedy to wydano dwie książki: we Lwowie: Myśl ogólną fizyologii powszechnej Józefa Supińskiego oraz w Warszawie Uwagi nad obecnym stanem robotników wiejskich w Królestwie Polskim Ludwika Górskiego. Rok 1860 przyjąć można jako cezurę w dziejach refleksji o społeczeństwie, datę narodzin w Polsce właściwej socjologii. W obu tych pracach nawiązano do socjologów francuskich - do Augusta Comte`a (Supiński) i do Frédèrica Le Play`a (Górski). Działo się to w 21 lat po opublikowaniu tomu IV Kursu filozofii pozytywnej, gdzie Comte wprowadził nową nazwę do leksykonu nauk - „socyologia”, jak to się naówczas u nas pisało, w 5 lat po wydaniu Les Ouvriers européens pióra francuskiego socjografia. Daty to stosunkowo wczesne,zważywszy, że rozprzestrzenianie się idei tej nowej nauki na świecie nabrało tempa przede wszystkim za sprawą Herberta Spencera, którego socjologiczna twórczość poczęła się dopiero w szóstej dekadzie XIX stulecia. Supiński zaczynał swą pracę od pytania, o to „gdzież są ludzie w przeszłości całej, którzy by dostrzegli i zrozumieli przyrodzony organizm stowarzyszenia ludzkiego?”, zaś Górski głosił, iż wszelkie opinie o rzeczywistości społecznej wsi „winny być poparte gruntownym zbadaniem moralnego i materialnego stanu pojedynczych rodzin robotników w różnych okolicach kraju”.

Susan Sontag pisała o sztuce i polityce, feminizmie i homoseksualizmie, sławie i stylu, medycynie i narkotykach, radykalizmie i faszyzmie oraz freudyzmie, komunizmie i amerykanizmie – jej dzieła stały się kluczem do zrozumienia współczesnej kultury. Benjamin Moser analizuje dzieła Sontag ukazując geniusz jej twórczości, radykalnej myśli i społecznego aktywizmu oraz sięga głębiej, poza publiczny wizerunek, i ujawnia nieznane prywatne oblicze pisarki. Snując tę fascynującą opowieść, wykorzystuje setki wywiadów przeprowadzonych od Maui po Sztokholm i od Londynu po Sarajewo oraz przedstawia blisko sto fotografii. To pierwsza książką oparta na zamkniętych dla świata rodzinnych archiwach i świadectwach osób, które nigdy wcześniej nie mówiły o Susan Sontag, jak na przykład jej życiowa partnerka i światowej sławy fotografka Annie Leibovitz. Biografia „Sontag. Życie i twórczość” (ang. „Sontag: Her Life and Work”) otrzymała Nagrodę Pulitzera 2020.

Żeby móc zabierać głos w sprawach fundamentalnych, potrzebne są odpowiednia perspektywa, poczucie humoru, umiejętność wyciągania wniosków, a przede wszystkim bogaty bagaż doświadczeń. Rozmówcy Justyny Dąbrowskiej spełniają wszystkie te warunki i nie wymagają dodatkowych rekomendacji. Wystarczą ich nazwiska: Jerzy Jedlicki, Danuta Szaflarska, Irena Hausmanowa-Petrusewicz, Tadeusz Dominik, Zygmunt Bauman, Danuta Cirlić-Straszyńska, Michał Głowiński, Anna Przedpełska-Trzeciakowska, Karol Modzelewski, Hanna Świda-Ziemba, Krystyna Starczewska i Wanda Wiłkomirska. Dzięki rzadkiej umiejętności słuchania, którą ma autorka, otrzymujemy pasjonujące opowieści o życiu. O tym, co jest w nim ważne, jak czerpać z niego radość, jaki jest sens przemijania i jak sobie z nim radzić.