Antoni Huczyński ma przeszło 90 lat i jest lekarzem weterynarii oraz byłym powstańcem. Swoją walkę z czasem zaczął kilkanaście lat temu, kiedy zbliżał się do osiemdziesiątego roku życia i stwierdził, że nie może poddać się starości. Opracował zestaw ćwiczeń, dietę i odpowiedni styl życia, które zapewniły mu doskonałe zdrowie mimo późnego wieku. Teraz swoimi, sprawdzonymi już, sposobami na długowieczność dzieli się z szeroką publicznością. Niezwykłą popularność zdobył jako „dziarski dziadek”, kiedy jego wnuk zamieścił w internecie nagranie z ćwiczeniami. Mówiły o nim wszystkie najważniejsze media w Polsce, a tysiące osób chciało dowiedzieć się na czym polega fenomen Antoniego Huczyńskiego.

A jeśli starzenie się to choroba… I to choroba uleczalna? Czy można żyć dłużej i starzeć się wolniej? Żyjemy w przekonaniu, że starzenie się jest nieuniknione. Co jednak, jeśli wszystko, co dotychczas wiedzieliśmy o tym procesie, było mylne? Co, jeśli możemy wybrać, jak długo będziemy żyć? Doktor David A. Sinclair, światowy autorytet w dziedzinie genetyki i długowieczności, twierdzi, że starzenie się to choroba, którą można leczyć. Przedstawia badania, które uświadamiają nam, jak możemy spowolnić, a nawet odwrócić ten proces. Jednak nie jedynie naukowe odkrycia przybliżają nas do poznania sekretu długowieczności. Autor udziela nam również praktycznych porad. Okazuje się, że wystarczą małe zmiany w codziennym trybie życia, które pozwolą zachować młodość i zdrowie na dłużej.

Niniejszy numer „Przeglądu Socjologicznego” poświęcony jest problematyce starości i starzejącej się populacji. Prognozy demograficzne dotyczące wzrostu liczebnego ludzi starszych wymuszają podejmowanie decyzji politycznych i administracyjnych przekładających się na projekty „zagospodarowania starości”, jako zjawiska nieuchronnego wymagającego namysłu wielu dyscyplin i wsparcia różnych instytucji. Można zauważyć, że w przeciągu ostatnich kilkudziesięciu lat przeszliśmy, w ramach socjologii starzenia się (sociology of ageing) i gerontologii społecznej od paradygmatu „straszenia starością” i wycofywania się osób starszych z pełnienia różnych ról społecznych do paradygmatu „waloryzowania starości” poprzez promocję aktywnego, dobrej jakości, życia uwarunkowanego stanem zdrowia. Zarówno w aspekcie poznawczym jak i praktycznym dąży się do pokazania, że starzy ludzie mają swoje miejsce w rodzinie, społeczności lokalnej, państwie. Seniorzy stanowią ważną część życia społecznego i kulturalnego, a zaspokajanie specyficznych potrzeb ludzi starszych może stanowić impuls dla rozwoju różnych dziedzin gospodarki. Warto przypomnieć, że w 2012 r. obchodziliśmy Europejski Rok Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej (Europen Year for Active Ageing and Solidarity between Generations 2012), którego celem było stworzenie lepszych możliwości do aktywnego starzenia się poprzez promowanie działań w obszarze: zatrudnienie, uczestnictwo w społeczeństwie, niezależne życie. Kluczowe dla różnych projektów badawczych oraz działań z zakresu polityki społecznej było wskazanie determinantów biologicznych, społecznych, ekonomicznych implikujących aktywność i zachowania prozdrowotne. Artykuły przedstawione w tomie podejmują wybiórczo różne zagadnienia związane ze starością i starzejącym się społeczeństwem. Prezentują zainteresowania własne badaczy, mające źródła w socjologicznej refleksji nad starzeniem się jednostek i populacji. Przyjęta perspektywa pokazuje, że proces starzenia się biologicznego, psychicznego, społecznego i ekonomicznego jest zindywidualizowany, zależy od wielu czynników. Seniorzy stanowią grupę zróżnicowaną pod względem wieku, samodzielności, sprawności funkcjonalnej, dlatego wymagają zróżnicowanego wsparcia instytucjonalnego i solidarności międzypokoleniowej. Zauważalna zmiana w myśleniu o starszym pokoleniu polega zwłaszcza na konieczności włączenia ich w proces aktywnego starzenia się, podtrzymania i rozwijania sprawności funkcjonalnej oraz zmianie społecznego postrzegania starości. Wraz ze wzrostem populacji ludzi starszych dynamicznie rozwija się gerontologia traktowana jako nauka badająca procesy starzenia się i starości w różnych wymiarach, a zwłaszcza biologiczno-medycznym, demograficzno-ekonomicznym i społeczno-kulturowym. Konstytuują się także nowe obszary badawcze i subdyscypliny gerontologiczne, jak np. gerontotechnologia, psychogerontologia, bioetyka gerontologiczna. Przekłada się to na różne interdyscyplinarne projekty badawcze oraz działania praktyczne zmierzające do aktywizacji środowiska ludzi starszych oraz tworzenia spójnej polityki społecznej. Tematyka artykułów niniejszego tomu nawiązuje do trzech istotnych problemów związanych ze starością i starzejącym się społeczeństwem: –– zabezpieczenie społeczne i aktywna polityka społeczna wobec potrzeb seniorów: dostęp do zasobów instytucjonalnych, sytuacja życiowa człowieka starszego i odpowiedzialność rodziny; –– problemy zdrowia i choroby wieku starszego: dostęp do publicznych i komercyjnych usług medycznych, medykalizacja starości, racjonowanie wiekowe usług zdrowotnych, dyskryminacja w systemie opieki medycznej; –– procesy demograficzne i ich skutki społeczno-gospodarcze: starzenie się populacji, osoby bardzo stare i ich potrzeby. Oprócz tekstów badaczy polskich w tomie przedstawiono dwa artykuły w języku angielskim, które można potraktować jako przykłady analizy procesów demograficznych oraz dostępności do usług zdrowotnych, prowadzonych z różnych perspektyw praktycznych. Prof. David Brown przedstawia sytuację demograficzną w Polsce na tle proc (...)