Pierwszą część artykułów niniejszej publikacji poświęcono wyjaśnieniu złożonych mechanizmów wzrostu i rozwoju przedsiębiorstw, strategicznych następstw tych zjawisk oraz identyfikacji barier rozwojowych. Kolejna grupa opracowań dotyczy kluczowej roli w przełamywaniu barier wzrostu i rozwoju przedsiębiorstw, jaką odgrywają czynniki o charakterze psychospołecznym i kulturowym. Przedstawiono sposób ich wykorzystania i znaczenie dla osiągania sukcesu rozwojowego organizacji gospodarczych. Główną postacią w systemie zmian rozwijającego się przedsiębiorstwa jest kierownik. Stąd też w kolejnych artykułach ujawniono wpływ kierowników na wzrost i rozwój przedsiębiorstw. Niektórzy autorzy w swych opracowaniach zawartych w niniejszej publikacji możliwości wzrostu i rozwoju przedsiębiorstw upatrują w wykorzystaniu specyficznych form organizacji działań przedsiębiorczych. Doświadczenia praktyki zarządzania są nie tylko formą weryfikacji modelowych rozwiązań dotyczących przełamywania barier wzrostu i rozwoju przedsiębiorstw, ale mogą być źródłem bodźców zachęcających do zmian. Tę problematykę poruszono w ostatniej grupie artykułów. Pomimo silnej presji na wzrost i rozwój oraz występowania wielu możliwości przełamywania barier rozwojowych przedsiębiorstw nie wszystkim podmiotom gospodarczym udaje się osiągnąć oczekiwany w tym zakresie sukces. Stąd też treści zawarte w tej publikacji mogą być zachętą dla praktyków zarządzania do poszukiwania nowych możliwości eliminacji barier skutecznej realizacji strategii rozwojowych przedsiębiorstw, a dla teoretyków inspiracją do nowych przemyśleń i twórczych poszukiwań.

W miarę narastania współczesnych globalnych problemów społecznych, ekologicznych i ekonomicznych koncepcja społecznej odpowiedzialności wszystkich podmiotów społeczno-gospodarczych staje się coraz bardziej powszechna. Dotyczy ona nie tylko przedsiębiorstw, ale również podmiotów pozostałych sektorów gospodarki oraz poszczególnych obywateli. Kierowanie się w działalności zasadami społecznej odpowiedzialności (CSR) powinno stanowić imperatyw zarówno dla organizacji, jak i dla jednostek, z nadrzędnym celem, jakim jest poprawa jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń. W ostatnich latach można zauważyć wyraźne związki pomiędzy ideą społecznej odpowiedzialności a ideą zrównoważonego rozwoju. Zrównoważony rozwój jest koncepcją o charakterze nowego paradygmatu, integrującą trzy główne obszary funkcjonowania społeczeństw, tj. ekologiczny, ekonomiczny i społeczny, a społeczna odpowiedzialność zintegrowana z innymi rodzajami odpowiedzialności staje się jednym z podstawowych narzędzi implementacji nowego paradygmatu rozwoju na poziomie organizacji. Przekazywana Czytelnikowi publikacja zawiera przegląd aktualnych badań dotyczących społecznej odpowiedzialności w kontekście zrównoważonego rozwoju. W publikacji wyróżniono trzy względnie jednorodne moduły tematyczne, poświęcone głównym kategoriom odpowiedzialności społecznej i zrównoważonego rozwoju. Koncentrują się one kolejno na: • roli i znaczeniu społecznej odpowiedzialności w realizacji zrównoważonego rozwoju i podnoszeniu poziomu jakości życia, głównie w aspekcie regionalnym przy uwzględnieniu następujących kontekstów: demografii, regionalnego kapitału społecznego i produktu turystycznego czy specyfiki obszarów wiejskich; • zagadnieniach społecznej odpowiedzialności w przedsiębiorstwie; zawarte w tej części artykuły mają charakter zarówno przeglądowy, jak i empiryczny; ich lektura pozwoli Czytelnikowi prześledzić ewolucję koncepcji CSR, zapoznać się z jej wymiarem implementacyjnym oraz zidentyfikować związki pomiędzy CSR a ideą zrównoważonego rozwoju; • odpowiedzialności społecznej w szeroko rozumianych organizacjach non-profit; w tej części pracy poruszono m.in. zagadnienia odpowiedzialności jednostek administracji publicznej, podmiotów systemu zdrowotnego oraz uczelni i organizacji pozarządowych. Projekty artykułów zamieszczonych w tej publikacji były przedmiotem dyskusji naukowych podczas V Ogólnopolskiej Konferencji pn. Zrównoważony rozwój organizacji, która odbyła się w dniach 16-18 czerwca 2014 r. w Karpaczu. Redaktorzy tej publikacji wyrażają wdzięczność uczestnikom konferencji za możliwość twórczej wymiany poglądów, recenzentom za inspirujące i krytyczne uwagi oraz autorom za przygotowanie artykułów.

Od lat w środowiskach naukowych i wśród praktyków toczą się dyskusje nad koncepcją zrównoważonego rozwoju. Liczne kontrowersje występujące w tych dyskusjach związane są przede wszystkim z: • po pierwsze: występującym nadal w teorii i w praktyce zbyt wąskim traktowaniem tej koncepcji niemal wyłącznie w kategoriach ochrony środowiska oraz z coraz śmielszymi próbami ujmowania zrównoważonego rozwoju jako pełnowartościowego paradygmatu rozwoju, który oparty jest na równoważeniu jego aspektów ekonomicznych, społecznych i środowiskowych przy wyraźnym artykułowaniu fundamentów aksjologicznych; • po drugie: relatywnie słabym rozpoznaniem koncepcji zrównoważonego rozwoju na poziomie mikroekonomicznym, na poziomie organizacji. Zrównoważony rozwój organizacji coraz częściej wiązany jest z problematyką jej odpowiedzialności przejawiającej się w różnych obszarach działalności: ekonomiczno-finansowym, prawnym, środowiskowym i społecznym, dla których wspólną płaszczyzną powinna być etyka i moralność. Obecnie odpowiedzialne zarządzanie jest fundamentalną kategorią wspomagającą podstawowe funkcje i cele organizacji. Jest także przejawem dojrzałości organizacji w sensie aksjologicznym. Odpowiedzialność organizacji nie może przejawiać się tylko w wizerunku organizacji, często PR-owskim i sztucznym, ale powinna wyrażać się w trwałym i konsekwentnym działaniu zarówno zarządzających, jak i poszczególnych pracowników na rzecz budowania prawidłowych relacji ze wszystkimi kluczowymi interesariuszami. Podejście to nabiera szczególnego znaczenia w kontekście: • pojawienia się konsumentów coraz częściej zwracających uwagę w swoich decyzjach zakupowych na kwestie etyczne w zakresie środowiska przyrodniczego, praw człowieka, czy praw pracowniczych, • konieczności budowania pozytywnych, etycznych i autentycznych relacji z interesariuszami organizacji, • wzrostu świadomości konsumentów co do ich praw, a także sposobów korzystania przez nich z nabytych uprawnień, • powstawania nowych regulacji prawnych w zakresie ochrony praw pracowników i konsumentów, • coraz sprawniejszego przepływu informacji o nieetycznych zachowaniach organizacji wobec pracowników, klientów i pozostałych interesariuszy. Proces budowania odpowiedzialnego zarządzania wymaga od zarządzających organizacją przyjęcia określonej, aktywnej postawy, przyczyniającej się do dobra społecznego, przyrodniczego, ekonomicznego i instytucjonalnego. Jest to więc obywatelska postawa prowadząca do autentycznego harmonizowania celów organizacji z aksjologicznymi i etycznymi aspektami. Autorzy tej publikacji podjęli trud zaprezentowania wybranych aspektów związanych z odpowiedzialnym zarządzaniem organizacji w kontekście szerszej idei rozwoju zrównoważonego. Opracowanie składa się z trzech względnie jednorodnych modułów tematycznych, w których zamieszczono artykuły powiązane z główną problematyką tej książki. Dotyczą one kolejno: • różnych aspektów zrównoważonego rozwoju organizacji, w tym zintegrowanej odpowiedzialności, tworzenia doskonałości organizacyjnej, zrównoważonego marketingu czy roli kategorii ryzyka w równoważeniu rozwoju, • roli odpowiedzialności w procesach budowania relacji z interesariuszami, w tym problemów doboru partnerów, badania satysfakcji klientów czy orientacji na zaufanie i lojalność klienta, • doskonalenia zarządzania jakością jako przejawu odpowiedzialności organizacji, w tym dojrzałości procesowej, samooceny czy relacji między zarządzaniem jakością a teorią interesariuszy. Różnorodność prezentowanych treści i koncepcji pozwala redaktorom tej publikacji mieć nadzieję, że czytelnicy znajdą w niej myśli inspirujące do wdrażania w życie zasad odpowiedzialnego zarządzania, a przez to do implementacji koncepcji zrównoważonego rozwoju na poziomie organizacji. Projekty artykułów zamieszczone w tej publikacji były przedmiotem dyskusji naukowych podczas V Ogólnopolskiej Konferencji pn. Zrównoważony rozwój organizacji, która odbyła się w dniach 16-18 czerwca 2014 r. w Karpaczu. Redaktorzy tego zeszytu wyrażają wdzięczność uczestnikom konferencji za możliwość twórczej wymiany pogląd (...)

Odpowiedzialność środowiskowa organizacji wiąże się z podejmowaniem działań mających na celu zdiagnozowanie wzajemnych relacji organizacji i środowiska przyrodniczego, a także działań przyczyniających się do ograniczania niekorzystnego oddziaływania różnych podmiotów na środowisko przyrodnicze. Zmniejszeniu skali wykorzystania zasobów naturalnych, ilości zanieczyszczeń wprowadzanych do środowiska, a także ryzyka dla organizacji i jej otoczenia służą zmiany w produktach, usługach i procesach produkcyjnych. Zmiany te mogą być źródłem korzyści nie tylko ekologicznych, ale również społecznych czy gospodarczych – zarówno dla samej organizacji, jak i w obszarze jej oddziaływania. Oddają w ten sposób istotę koncepcji zrównoważonego rozwoju organizacji. Osiąganiu celów wynikających z tej koncepcji rozwoju służą również polityka państwa i stosowane w jej ramach instrumenty. Odpowiednie działania podejmowane przez władze motywują i wspierają organizacje w implementowaniu nowego paradygmatu rozwoju. Autorzy niniejszej publikacji podjęli trud zaprezentowania środowiskowych aspektów idei rozwoju zrównoważonego. Publikacja składa się z trzech względnie jednorodnych modułów tematycznych, w których zamieszczono artykuły powiązane z główną problematyką tej pracy. Dotyczą one kolejno: • narzędzi zarządzania środowiskowego, w tym systemów zarządzania środowiskowego i oceny cyklu życia, • pozostałych aspektów odpowiedzialności środowiskowej organizacji, • stymulowania odpowiedzialności środowiskowej za pomocą instrumentów polityki ekologicznej, a także problematyki odpowiedniego wykorzystania zasobów środowiska przyrodniczego. Różnorodność prezentowanych treści i koncepcji pozwala redaktorom tej publikacji mieć nadzieję, że czytelnicy znajdą w niej inspirujące myśli do wdrażania w życie koncepcji zrównoważonego rozwoju. Zamieszczone w tej książce projekty artykułów były przedmiotem dyskusji naukowych podczas V Ogólnopolskiej Konferencji pn. Zrównoważony rozwój organizacji, która odbyła się 16-18 czerwca 2014 r. w Karpaczu. Redaktorzy niniejszej publikacji wyrażają wdzięczność uczestnikom konferencji za możliwość twórczej wymiany poglądów, recenzentom za inspirujące i krytyczne uwagi oraz autorom za przygotowanie artykułów tworzących tę książkę.